Γιάννης Λαθήρας
Η πρόσφατη απεργία των εκπαιδευτικών, αλλά και όλοι οι μεγάλοι αγώνες της περιόδου, γνώρισαν την ήττα. Τα ερωτήματα είναι πολλά και αμείλικτα, αγωνιώδη και δύσκολα. Κυριολεκτικά ζωής και θανάτου. Μπορούν να νικήσουν οι αγώνες των εργαζομένων στην εποχή της κρίσης και των μνημονίων; Μήπως «δεν γίνεται τίποτα και ο σώζων εαυτόν σωθήτω»;
Τι σημαίνει να νικήσουν; Να ικανοποιηθούν τα αιτήματα; να πέσει η κυβέρνηση; να ανατραπεί το σύστημα;
Είναι δυνατόν να υποχωρήσει η κυβέρνηση παραβιάζοντας τις δεσμεύσεις της στην ΕΕ; Πως ανατρέπεις τις απολύσεις, τις περικοπές και τις αντιδραστικές αναδιαρθρώσεις που προβλέπονται ρητά στα μνημόνια και τις δανειακές συμβάσεις; «Να αγωνιστούμε μόνο για την αξιοπρέπεια μας» γνωρίζοντας ότι θα χάσουμε, «τουλάχιστον να μην πέσουμε αμαχητί»;
Μπορεί ένας χώρος εργασίας, ένας κλάδος μόνος του, πολλοί κλάδοι ή όλοι μαζί; Ποιοι είναι οι «όλοι» και πως θα γίνει αυτό;
Τι είδους αιτήματα προβάλλεις; κλαδικά, πολιτικά, αμυντικά, επιθετικά, να «σώσεις οτιδήποτε κι αν σώζεται»;
Ποια είναι τα όρια του πολιτικού και συνδικαλιστικού αγώνα;
Ποιοι είναι οι όροι και οι προϋποθέσεις για να ξεκινήσεις τον αγώνα; Ποιο είναι το κατάλληλο timing;
Ποιες μορφές είναι πιο αποτελεσματικές; Μαραθώνιος, αντοχής, διαρκείας, 24ωρες;
Πως διαμορφώνεις το εσωτερικό μέτωπο, πως εξασφαλίζεις την ενότητα, τον συντονισμό; Τι είδους συμμαχίες επιδιώκεις;
Πως εξουδετερώνεις τον κοινωνικό αυτοματισμό;
Πως αντιμετωπίζεις τη δεδομένη εχθρότητα των κυρίαρχων ΜΜΕ , την συκοφάντηση, την προβοκάτσια, την κρατική καταστολή, την επιστράτευση, την ποινικοποίηση, τις απειλές, τις διώξεις και την τρομοκρατία;
Πως αποφεύγεις τον συντεχνιακό χαρακτήρα, τις ενδοκλαδικές αντιθέσεις, τον κοινωνικό κανιβαλισμό ;
Ποιος αποφασίζει για όλα αυτά; Για την πορεία του αγώνα. Πότε και πως κλείνει μια φάση του;
1. Αποφασιστικός αγώνας
Ένας είναι ο στόχος των εργαζόμενων: να νικήσουν με την ικανοποίηση των αιτημάτων κάτω από το διαρκή επίμονο απεργιακό εκβιασμό! Δεν γίνονται αγώνες για διαμαρτυρία, για «να στείλουμε μήνυμα». Δεν ματώνεις ούτε για την φθορά της κυβέρνησης ούτε για την «εξαγωγή συμπερασμάτων». Αυτά είναι παράπλευρες επιτυχίες, αλλά δεν είναι νίκη. Αν δεν υπάρχει προοπτική νίκης δεν μπαίνεις στον αγώνα ή γρήγορα τον εγκαταλείπεις.
Τα συνθήματα :
«Μόνο νικητές θα πάμε στα σχολεία»
«Δεν θα μπούμε στα σχολεία χωρίς τους συναδέλφους!»
«Δεν θα περάσει η αξιολόγηση»
«Κανένα παιδί έξω απ το σχολείο!»
«…για μια εξόρυξη που δεν θα γίνει ποτέ»
αποτυπώνουν αυτή τη λογική αλλά βέβαια δεν αρκούν μόνο αυτά.
2. Μαχητικότητα
Στην εποχή της κρίσης δεν υπάρχουν περιθώρια για ψίχουλα ενσωμάτωσης και εξαιρέσεις. Δεν αρκεί η ψήφος στη συνέλευση, τα ποσοστά, το χειροκρότημα στον συνάδελφο που τα λέει καλά, άντε και μια βόλτα σε μια διαδήλωση. Χρειάζονται συγκρουσιακές άγριες απεργίες, πραγματικές καταλήψεις. Μπλόκο στα σχέδια και τους μηχανισμούς τους, περιφρούρηση της απεργίας, ανυπακοή στους συλλόγους. Μια απεργία που φιλοδοξεί να νικήσει στις σημερινές συνθήκες είναι μια πρόβα, μια mini επανάσταση. Δεν προχωράς με οδηγό «να τους ταράξουμε στη νομιμότητα», ούτε σκιάζεσαι «μη σπάσει κανα τζάμι».
3. Πολιτικοποίηση
Το να διεκδικείς «20 παιδιά στο τμήμα» χωρίς να ονομάζεις αυτούς (ΕΕ –ΔΝΤ- κυβέρνηση- κεφάλαιο) που συγχωνεύουν σχολεία, απολύουν εκπαιδευτικούς, στοιβάζουν τα παιδιά και χωρίς να συνδέεις τα αιτήματά σου με μια γενικότερη προοπτική διεξόδου είναι προφανώς «αυτιστικό» μέσα στη δίνη της κρίσης. Όταν η κυβέρνηση σού θέτει το δίλημμα: «απολύσεις και φτώχεια ή ευρώ», εσύ δεν αποφεύγεις το ερώτημα. Απαιτείται πρόταση απαλλαγής από το χρέος και τη φυλακή του ευρώ και της ΕΕ, αναδιανομή του πλούτου και της εξουσίας ,ως αρχικές βασικές προϋποθέσεις για ριζοσπαστικές αλλαγές στη εκπαίδευση και την κοινωνία. Tα μεγάλα ζητήματα της κατάργησης των μνημονίων, των υποδoυλωτικών δανειακών συμβάσεων, της διαγραφής του χρέους τους και των χρεών μας των εργαζομένων, της αναδιανομής του πλούτου, της διεκδίκησης εργασίας για όλους, μιας αξιοπρεπούς, περήφανης και δημιουργικής ζωής, της σύγκρουσης και εξόδου από ευρώ-ΕΕ, πρέπει να είναι αιτήματα και του πιο «μικρού» αγώνα. Αυτά δεν είναι αρμοδιότητα μόνο των πολιτικών κομμάτων, αλλά των ίδιων των εργαζομένων που διαμορφώνουν αυθεντικά τα πολιτικά τους αιτήματα και το λόγο μέσα από αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες.
4. Ο αγώνας στα χέρια των εργαζομένων
Όλη η διαχείριση του αγώνα πρέπει να διεξάγεται από τους ίδιους τους εργαζόμενους με «όλη την εξουσία» στις γενικές συνελεύσεις. Για να κάνουν οι ίδιοι οι εργαζόμενοι πολιτική, χωρίς διαμεσολαβήσεις και χειραγωγήσεις. Αυτοί είναι τα υποκείμενα του εργατικού αγώνα· δεν είναι ακροατές, θεατές ,ψηφοφόροι –καταναλωτές που επιλέγουν τα «προϊόντα» των κομματικών «στέρεων παρατάξεων» και της κινητοποίησης που τους βολεύει. Με απεργιακές επιτροπές, με εκλεγμένους ανακλητούς αντιπροσώπους που θα διαμορφώνουν την κεντρική απεργιακή επιτροπή. Αυτή θα είναι και η «κεντρική ιδέα» δημιουργίας νέου τύπου συνδικάτων που θα ενώνουν όλους τους εργαζόμενους στην εκπαίδευση, ανεξαρτήτου βαθμίδας και εργασιακής σχέσης. Χωρίς τα ανώτερα διοικητικά στελέχη που αποτελούν τμήμα της εργοδοσίας.
5. Μορφές πάλης
Ο αποφασιστικός αγώνας συνάδει με μορφές που να υπηρετούν αυτό το στόχο. Οι αγώνες έχουν «ημερομηνία λήξης» την επιτυχία. Όταν π.χ. ανακληθούν οι απολύσεις. Αυτό είναι το καθοριστικό, αλλά όχι το μοναδικό κριτήριο της επιλογής μορφής. Αυτή η απεργία διαρκείας πρέπει να είναι η μόνιμη απειλή προς την κυβέρνηση και την εργοδοσία και να λειτουργεί πιεστικά. Όταν χρειάζεται δεν θα μένει ως τέτοια. Αυτές τις μορφές φοβάται η κυβέρνηση, αυτές επιστρατεύει, ποινικοποιεί, συκοφαντεί, προβοκάρει. Αυτές πολεμούν με λύσσα οι εκπρόσωποί της στο συνδικαλιστικό κίνημα. Πολύ περισσότερο όταν αυτές τείνουν να γενικευτούν να επιβάλλουν black out στη κρατική και παραγωγική διαδικασία και να δημιουργήσουν συνθήκες κοινωνικής έκρηξης. Τότε ο αντίπαλος, είτε επιλέγει γενικότερη σύγκρουση, είτε υποχωρεί σε επί μέρους για να μη τα χάσει όλα. Οι άλλες μορφές 24ωρες στάσεις εργασίας πρέπει να εστιάζονται σε στόχους όπως π.χ. μπλοκάρισμα διαδικασιών αξιολόγησης, ενάντια στο κλείσιμο ενός σχολείου κ.λ.π.
6. Άνοιγμα στην κοινωνία
Μάχη για την ενημέρωση της κοινωνίας με αφίσες, πανό, επιστολές, συγκεντρώσεις και λαϊκές συνελεύσεις. Κατάργηση και αμφισβήτηση του μονοπωλίου της προπαγάνδας των κυρίαρχων και κυριαρχούμενων από την ελίτ ΜΜΕ. Αξιοποίηση του διαδικτύου με ειδήσεις blog, spot, video, ραδιοφωνικούς σταθμούς, έκδοση εφημερίδας κ.α. Διαμόρφωση αιτημάτων που απευθύνονται σε όλη την χειμαζόμενη κοινωνία, όπως «όχι μόνο στον εκπαιδευτικό, αυξήσεις για όλο το λαό», «δωρεάν και δημόσια όλα τα κοινωνικά αγαθά», απαγόρευση των απολύσεων σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα», «λιγότερη δουλειά για όλους». Αιτήματα που την συγκινούν και την κινητοποιούν με απλό, κατανοητό και όχι αυτοαναφορικό λόγο, αιτήματα που αναζητούν συναγωνιστές και όχι μόνο συμπαραστάτες.
7. Κοινή δράση
Μέτωπο ρήξης και ανατροπής από τα μαχόμενα τμήματα του κλάδου και της κοινωνίας. Για την ουσιαστική (εκεί στη φωτιά των κοινωνικών αγώνων) κοινή δράση της αριστεράς, αναζητώντας- διεκδικώντας το maximum από αυτά που δημιουργούμε, παράγουμε και μας ανήκουν και όχι τα minimum του “εφικτού” και “ρεαλιστικού”, της αέναης ήττας, των κυβερνητικών λύσεων και κοινοβουλευτικών αυταπατών που, μοιραία, συνεπάγονται την αναβολή των σκοπών μας για τις μέρες που περιμένουμε, αλλά ποτέ δεν έρχονται.
Για να σπάσουν τα στεγανά, οι υγειονομικές ζώνες, οι ενδοαριστεροί εμφύλιοι, οι δογματισμοί, οι απολυτότητες, οι αγκυλώσεις, οι αστικού τύπου παραγοντισμοί, εγωισμοί, αντιπαραθέσεις ή «συμμαχίες». Για μια αριστερά που θα ενώσει το λαό, τα κινήματα, που θα γκρεμίσει τα «φρούρια», αλλά και τις «γέφυρες» με την απέναντι ταξική όχθη, που θα ακυρώσει και θα αρνηθεί τους διαγωνισμούς μπροστά στο «φιλοθεάμον κοινό» της για να μοιράσει τα «πτωχά ιμάτιά» της, αλλά απευθυνόμενη με ένα λόγο λαϊκά και ανεπιτήδευτα κατανοητό στην κοινωνική πλειοψηφία, να διεκδικήσει να απαλλοτριωθούν από το λαό για το λαό τα κλεμμένα «ιμάτια» των μεγιστάνων του πλούτου και της εκμετάλλευσης, θα ενωθεί δηλαδή με το σκοπό της: την ανατροπή του παρηκμασμένου, καταστροφικού, δολοφονικού, ολοκληρωτικού καπιταλισμού!
8. Συντονισμός των αγωνιζόμενων κλάδων
Με κοινά αιτήματα, με προβολή των αιτημάτων κάθε κλάδου, με σημαία τη λογική «όλοι για έναν, όλοι για όλους», κοινές εκδηλώσεις, συνελεύσεις, επιτροπές αγώνα, συντονισμένες απεργίες. Αν όλη η Ελλάδα μπορούσε να γίνει «Κερατέα, Καθηγητές, Ναυτεργάτες, Σκουριές, Διοικητικοί, Μετρό, Χαλυβουργία», σήμερα θα αναπνέαμε “άλλον αέρα”!
9. Ανεξάρτητο κέντρο αγώνα
Ενιαίο επιτελείο του κοινού αγώνα πρωτοβάθμιων σωματείων, επιτροπών αγώνα ακόμα και ομοσπονδιών δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, ώστε (επιτέλους) να περάσουν οι ΓΣΕΕ- ΑΔΕΔΥ στη μαύρη ιστορία του εργατικού κινήματος.
10. Απεργιακά ταμεία - Αλληλεγγύη για την επιβίωση και σωτηρία του μαχόμενου λαού
Έγκαιρη προετοιμασία και ενίσχυση των απεργιακών ταμείων, ως βασικής προϋπόθεσης για τη θωράκιση των απεργιών απέναντι στην οικονομική στενότητα των απεργών. Να μη βγαίνει κανείς υπουργός να μας πετάει το «Πόσο θα αντέξετε φτωχά και καημένα ανθρωπάκια; Σε καναδυό μέρες θα έχετε επιστρέψει στις δουλειές σας!».
Για να μη μείνει κανένας μόνος του στη κρίση, να πολεμήσουμε το «ο καθένας μόνος του στη κρίση». Για να μη πεινάσει κανένα παιδί, να μη φύγει κανένα παιδί από το σχολείο, να μη μείνει κανείς χωρίς περίθαλψη, στέγη, τροφή, ρεύμα, μόρφωση. Για να μη τρελαθεί κανένας, να μην αυτοκτονήσει άλλος δικός μας λαϊκός άνθρωπος Με τα κοινωνικά ιατρεία και φροντιστήρια, τις λέσχες, με άνθηση των πολιτιστικών και μορφωτικών συλλογικοτήτων και πρωτοβουλιών. Για να σκοτώσουμε το σύστημα που σκοτώνει ανθρώπους, όνειρα, ζωές, ελπίδες.
Και τέλος (ή …για αρχή)
11. Ενίσχυση εκείνων των τάσεων και ρευμάτων στα συνδικάτα, στους χώρους εργασίας και στην κοινωνία, των δυνάμεων που λίγο-πολύ υποστηρίζουν μια τέτοια κατεύθυνση των αγώνων, ώστε η λογική αυτή να μη μείνει στα λόγια. Απεναντίας, να γίνει «μια ιδέα στεγανή που να μη μπάζει κρύο», για να μπορέσει να μετατραπεί σε υλική και νικηφόρα πραγματικότητα!
