Πριν από λίγες ημέρες έλαβα το παρακάτω μέηλ από τον Οικονομολόγο καθηγητή ΤΕΙ Πειραιά Μιχάλη Κονιόρδο. Έγραψε μία ωραία επιστολή στον συνάδελφό του Γιάννη Στουρνάρα και σας την παρουσιάζω.
«Αγαπητέ Γιάννη, Θα μου επιτρέψεις τη χρήση του ενικού, αν και δεν γνωριζόμαστε. Είμαστε τρόπον τινά συνάδελφοι, υπό την έννοια ότι τόσο εσύ όσο κι εγώ είμαστε και οικονομολόγοι και εκπαιδευτικοί. Βεβαίως εσύ, στη διάρκεια της κοινωνικής και επαγγελματικής σου διαδρομής απέκτησες και κατέκτησες κι άλλες σημαντικές ιδιότητες π.χ. γ.δ. του ΙΟΒΕ, διευθύνων σύμβουλος της Εμπορικής Τράπεζας, πρόεδρος του ΣΟΕ, υπουργός Οικονομικών. Εγώ, από την πλευρά μου, αισθάνομαι ότι διολισθαίνω προς ένα είδος ανθρώπου χωρίς ιδιότητες («Ο άνθρωπος χωρίς ιδιότητες», Robert Musil, εκδόσεις «Οδυσσέας»).
Θα μου επιτρέψεις, Γιάννη, να σου θυμίσω, πως συνήθως στο πρώτο μάθημα της Μίκρο διηγούμαστε ότι η οικονομική επιστήμη είναι η επιστήμη των επιλογών (βλ. έννοια εναλλακτικού κόστους ή κόστους ευκαιρίας) και συμπληρώνουμε τονίζοντας με διάφορα παραδείγματα «όπως άλλωστε και η καθημερινότητά μας».
Ένα κλασικό παράδειγμα που αναφέρουμε στους φοιτητές μας είναι το σχεδόν τοις πάσι γνωστό «βούτυρο ή τανκς». Πίστεψέ το ή όχι, επί ένα χρόνο, οδηγούσα χωρίς δίπλωμα οδήγησης (καθ’ ότι μου το είχαν κλέψει) και «το βούτυρο ή τανκς» είχε μετατραπεί «σε δίπλωμα οδήγησης ή χαράτσι της ΔΕΗ».
Μια ορθολογική ανακατανομή των προσωπικών μου δαπανών (κατάργηση του κινητού) μού επέτρεψε να επιλύσω το ζήτημα αυτό, όμως το «βούτυρο ή τανκς» επανήλθε έχοντας μία… νεκροφιλική διάσταση: έχει μετατραπεί σε «πληρωμή του οικογενειακού τάφου ή δόση του ΦΑΠ». Αυτό προς το παρόν δεν έχει επιλυθεί και όχι μόνο αυτό, αλλά ήρθε να προστεθεί κι ένα ακόμα, που θα ήθελα να το μοιραστώ μαζί σου, γιατί πολύ φοβάμαι ότι σε αφορά άμεσα ως συλλέκτη φόρων (και όχι ως συνάδελφο).
Μου τηλεφώνησε προχθές ο ιδιοκτήτης γνωστού κεντρικού στη Θεσσαλονίκη εστιατορίου, το οποίο στεγάζεται σε χώρο όπου κατέχω ένα μονοψήφιο ποσοστό συνιδιοκτησίας, και μου ανακοίνωσε ότι το ποσοστό του ενοικίου του Οκτωβρίου δεν μπορεί να μου το καταβάλει γιατί η Εφορία μπλόκαρε τους τραπεζικούς του λογαριασμούς, προφανώς λόγω κάποιου χρέους, προϊδεάζοντας με και για τον Νοέμβριο και για τον Δεκέμβριο «…μέχρις ότου…».
Σ’αυτό το -πίστεψέ με- γνωστό εστιατόριο, σιτίζεστε πλείστοι όσοι κυβερνητικοί, επιφανείς κ.λπ. αξιωματούχοι με τα έξοδα συμπαράστασης που σας καταβάλλουμε εμείς οι ταπεινοί, συγγνώμη με τα έξοδα παράστασης ήθελα να πω.
Βεβαίως για σας δεν τίθεται σημαντικό πρόβλημα, καθ’ ότι το δίλημμά σας στην επόμενη γαστρονομική σας επίσκεψη στη γενέθλιά μου πόλη, αν και με κάπως πιο περιορισμένες επιλογές, θα βρει τη λύση του. Πού είναι το πρόβλημα και γιατί θέλω να το μοιραστώ μαζί σου;
Το πρόβλημα βρίσκεται στο εξής: Από την ώρα που νοικιάστηκε το κατάστημα στο γνωστό εστιατόριο, το σύνολο του ποσοστού ενοικίου που εισέπραττα το απέδιδα πάραυτα στην Εφορία προσπαθώντας να καλύψω τις υποχρεώσεις μου έναντι ενός ληστρικού έντοκου διακανονισμού που είχα κάνει με την Εφορία. Εγώ, όπως αντιλαμβάνεσαι, δεν έχω καμία επιλογή πλέον και κανένα δίλημμα: ουκ αν λάβοις παρά του μη έχοντος.
Πλέον το δίλημμα μετατίθεται σε σένα, Γιάννη.
Ή ξεπαγώνεις τον τραπεζικό λογαριασμό του ενοικιαστή μου ή δεν εισπράττεις τις προσδοκώμενες δόσεις για το διακανονισμό. Όλοι, πιστεύω πως έχουν το δικαίωμα στην αποτυχία. Όπως σίγουρα γνωρίζεις, ακόμη και ο Keynes έχασε δύο φορές την περιουσία του («Οι φιλόσοφοι του Οικονομικού Κόσμου», R.L. Heilbroner, εκδόσεις Κριτική).
Θα μου πεις «Ωραία, και τι θέλεις να σου κάνω εγώ;».
Θα στο διατυπώσω λοιπόν ως εξής: «Η πεμπτουσία της γνώσης είναι όταν την έχεις να την εφαρμόζεις, κι όταν δεν την έχεις, να ομολογείς την άγνοιά σου» Κομφούκιος.
Με εκτίμηση
