Της Νέλλης Ψαρρού
“1,40 κοστιζει μια ζωή και ενα συνθημα 12 μηνες φυλακη”! Αυτό το συμπέρασμα-σύνθημα φαίνεται να βγαίνει μετά τη σύλληψη, δίκη και καταδίκη συμπολιτών μας στη Θεσσαλονίκη επειδή, μέσα στη ραστώνη του 15Αύγουστου, αυτοί επέλεξαν να γράψουν το σύνθημα “19 χρονών νεκρός για ένα
εισιτήριο”, αναφορικά με τον θάνατο του 19χρονου στην Αθήνα που σκοτώθηκε ύστερα από έλεγχο εισιτηρίων στο τρόλει όπου επέβαινε.Συγκεκριμένα, στις 14 Αυγούστου κάποιοι άνθρωποι που είχαν μείνει στην πόλη της Θεσσαλονίκης επέλεξαν να ταράξουν τις συνειδήσεις και να υπενθυμίσουν στους συνανθρώπους τους ότι την προηγούμενη μέρα είχε σκοτωθεί ένας νέος στην Αθήνα όταν, υπό αδιευκρίνιστες ακόμα συνθήκες, άνοιξε η πόρτα του τρόλεϊ και ο νέος σκοτώθηκε πέφτοντας στο πεζοδρόμιο. Ο 19χρονος δεν είχε εισιτήριο και, σύμφωνα με τα δημοσιεύματα, οι ελεγκτές επέλεξαν να το πάρουν προσωπικά απειλώντας τον και εξευτιλίζοντάς τον. Διαμαρτυρίες έγιναν για το συμβάν σχεδόν αυθόρμητα, καθώς επίσης γράφτηκαν συνθήματα. Στη Θεσσαλονίκη όμως 13 άτομα συνελήφθησαν για το γράψιμο του συνθήματος αυτού σε κουβούκλια του ΟΑΣΘ και παρέμειναν για δύο μέρες στο Αυτόφωρο, δηλαδή μεταξύ 14 και16 Αυγούστου. Τελικώς η δικάσιμος ορίστηκε για τις 27 Αυγούστου, όπου δικάστηκαν για δύο αδικήματα: φθορά καλλιτεχνικού μνημείου (για συνθήματα στο άγαλμα του Ελ. Βενιζέλου) και φθορά κοινής περιουσίας. Οι έξι απαλλάχτηκαν από όλες τις κατηγορίες καθώς ήταν απλώς περαστικοί, ενώ οι επτά καταδικάστηκαν στη μέγιστη ποινή των 12 μηνών και μόνο για το αδίκημα της φθοράς κοινής περιουσίας χωρίς να τους αναγνωριστεί κανένα ελαφρυντικό. Να σημειωθεί ότι η φθορά κοινής περιουσίας αποτελεί πλημμέλημα, ασυνήθιστη κατηγορία έναντι της απλής φθοράς δημόσιας περιουσίας που συνιθίζεται αλλά αποτελεί πταίσμα και επισείει απλό διοικητικό πρόστιμο. Η ποινή των 12 μηνών δόθηκε με 3ετή αναστολή κι έτσι οι επτά αφέθηκαν ελεύθεροι, ενώ αμέσως άσκησαν έφεση κατά της απόφασης.
“Δυστυχώς υπάρχει το τεκμήριο της αθωώτητας”
Η τραγελαφική αυτή είδηση, ότι δηλαδή επιβλήθηκε 12μηνη φυλάκιση για τη γραφή συνθήματος, δεν έλαβε σχεδόν καθόλου δημοσιότητα, εκτός από δύο αναρτήσεις στο Ίντερνετ και μία στο facebook (risinggalaxy.wordpress.com, xronika05.blogspot.gr, και ομάδα Σιωπή Σημαίνει Συνενοχή του facebook). Η ελάχιστη δημοσιότητα καθώς και η ακρότητα της είδησης μας έκαναν να αναζητήσουμε την επιβεβαίωση, την οποία δυστυχώς πήραμε μέσα από ανθρώπους που ήταν παρόντες στην ακροαματική διαδικασία. Κι εκεί μάθαμε για διάφορα αντιδεοντολογικά που έλαβαν χώρα, σε μία δίκη όπου η ίδια η εισαγγελέας προσπαθούσε να δώσει ιδεολογικά χαρακτηριστικά. Κι έτσι ξεκίνησε η ακροαματική διαδικασία με τη φράση “Δυστυχώς υπάρχει το τεκμήριο της αθωώτητας” να ακούγεται πράγματι από τα χείλη της εισαγγελέως, δίνοντας προφανώς το στίγμα ότι, δυστυχώς πρέπει να σας ακούσω! Το κατά πόσο τους άκουσε δεν ξέρουμε αν προκύπτει από την ποινή που δόθηκε. Γεγονός είναι ότι οι 7 που καταδικάστηκαν τόνιζαν συνεχώς και σε κάθε ευκαιρία το γεγονός του θανάτου του 19χρονου επειδή δεν είχε εισιτήριο ως καταδικαστέο και αποτρόπαιο και ως κινητήριο δύναμη της πράξης τους. Πράξη την οποία θα επαναλάμβαναν σε κάθε περίπτωση, όπως τόνισαν. Με αυτό το πλαίσιο και η αδιαφορία τους για τη σύλληψή τους, δηλώνοντας σε κάθε τόνο ότι δεν τους πειράζει ιδιαίτερα που συνελήφθησαν μιας και το σημαντικό παραμένει: μια αδικοχαμένη ανθρώπινη ζωή. Αυτή ήταν η στάση και των 7 συλληφθέντων, η άνευ όρων αλληλεγγύη, η έλλειψη φόβου και η εμμονή τους στην ουσία του συμβάντος: δηλαδή στο γεγονός του άδικου θανάτου ενός ακόμη νέου από ένα σύστημα που συστηματικά απαξιώνει την ανθρώπινη ζωή και οδηγείται ολοένα και περισσότερο στον αυταρχισμό. Αυτή ακριβώς η στάση φαίνεται πως έπρεπε για το δικαστήριο να καταδικαστεί παραδειγματικά.
Πάντως, οι κατηγορούμενοι κατάφεραν να ακουστεί ιδιαίτερα το δια ταύτα, δηλαδή τα αίτια του θανάτου του 19χρονου. Εκεί ακούστηκε να λένε “και ο Άιχμαν κοίταζε τη δουλειά του” (σ.σ. Συνταγματάρχης των SS) ως απάντηση στην παρατήρηση της προέδρου πως “Οι ελεγκτές κάναν τη δουλειά τους”! Από τη μεριά της η εισαγγελέας αναρωτήθηκε ποιος είναι ο αρχηγός των κατηγορούμενων(!), ενώ λίγο νωρίτερα ακούστηκε να λέει για τους έξι που ήταν περαστικοί “Αν ηταν αθώοι όπως ισχυρίζονται και απλοί περαστικοί γιατί δεν τοβαλαν στα πόδια μολις ειδαν τις σειρήνες της αστυνομίας να πλησιάζουν;”. Οι αθώοι λοιπόν πρέπει να τρέχουν μόλις δουν αστυνομία, μας είπε η κα εισαγγελέας – αν και ευλόγως υποθέτουμε πως σε άλλη περίπτωση αν το είχαν βάλει στα πόδια θα θεωρούνταν ένδειξη ενοχής. Στο τέλος της διαδικασίας και ενώ οι κατηγορούμενοι θα έφευγαν μπήκε μέσα μια διμοιρία ΜΑΤ η οποία περικύκλωσε τους 7 και τους οδήγησε σε διπλανό δωμάτιο μέχρις ότου πληρώσουν για τα έξοδα της δίκης, μια διαδικασία ρουτίνας που είθισται να διεκπεραιώνει ο συνήγορος υπεράσπισης εφόσον οι κατηγορούμενοι έχουν αφεθεί ελεύθεροι.
Μία δίκη που τιμώρησε το θάρρος της γνώμης και την έλλειψη φόβου. Όπως πολύ σωστά γράφει στο ιστολόγιό του ο Risinggalaxy, “Ο φόβος είναι το μήνυμα. Η έλλειψή του είναι ο κίνδυνος. … Δυστυχώς υπάρχει το τεκμήριο της αθωότητας, αλλά επειδή δεν φοβάστε πρέπει να σας κρίνω ενόχους έστω ελλείψει στοιχείων, πρέπει να σας ρίξω τη μεγαλύτερη ποινή για ένα σύνθημα. Δώδεκα μήνες φυλακή”.
Όμως οι συνάνθρωποί μας από τη Θεσσαλονίκη επέλεξαν αντί της αδιαφορίας την αλληλεγγύη, αντί της σιωπής την κινητοποίηση, και αντί του φόβου την ευθύνη της πράξης και τη δημόσια υπεράσπιστή της. Αρετές πολύτιμες για την οικοδόμηση μιας κοινωνίας αποτελούμενης από πολίτες και όχι δούλους.
