Στέλιος Ν. Κάνδιας
Οι σοβαρές ταραχές στη γειτονική χώρα δεν έχουν να κάνουν με την “ανάπλαση” του πάρκου Γκεζί, στην πλατεία Ταξίμ, (...) αλλά για τη βίαιη “ανάπλαση” μιας χώρας.
Ήθελαν να απαγορεύσουν το “έντονο” κόκκινο κραγιόν από τις αεροσυνοδούς και να τις ντύσουν πιο “παραδοσιακά” (βλέπε καλυμμένες από την κορυφή ώς τα νύχια)• ήθελαν να σταματήσουν τα φιλιά στο Μετρό της Άγκυρας (“οι επιβάτες πρέπει να ενεργούν σύμφωνα με τους κανόνες της ηθικής”)• επιβάλλουν δραστικούς περιορισμούς στην πώληση και διακίνηση αλκοολούχων ποτών•
επιβάλλουν δραστικούς περιορισμούς στη διακίνηση αντισυλληπτικών• στους δρόμους των πόλεων όλο και συχνότερα αστυνομικοί κάνουν παρατηρήσεις σε γυναίκες που ντύνονται “προκλητικά”• αυτό είναι το νέο πρόσωπο του Ερντογανικής Τουρκίας που κάποτε η Δύση αποθέωνε ως πρότυπο προς μίμησην, αλλά οψίμως καταδικάζει. Αργά, αλλά σταθερά, η γείτων φαίνεται να απομακρύνεται από τις δυτικές (ή μάλλον δυτικότροπες...) αξίες του Κεμαλισμού και να διολισθαίνει στο ισλαμικό μοντέλο άλλων, βαθιά συντηρητικών μουσουλμανικών χωρών. Πρόκειται για πρωτοφανή για τη μειοψηφούσα τουρκική φιλελεύθερη αστική τάξη κατάσταση, που ασφυκτιά στα νέα δεδομένα, καθώς η σκληρή πραγματικότητα της κυριαρχίας των Ισλαμιστών του ΑΚΡ* (πρώην “Ισλαμοδημοκράτες”) και η εικονική πραγματικότητα των τουρκικών σαπουνοπερών που καταναλώνουμε βουλιμικά στη χώρα μας δεν συναντώνται πουθενά. Ας μην ξεχνάμε άλλωστε, ότι ο Ταγίπ Ερντογάν έχει εξαπολύσει μύδρους και κατά του σίριαλ “Σουλειμάν ο Μεγαλοπρεπής” (προκαλώντας παράλληλα δικαστικά προβλήματα στους παραγωγούς του) γιατί το τουρκικό σαπούνι δεν σέβεται τις “προγονικές αξίες”.
Μένει να αναλυθούν σε βάθος χρόνου οι επιπτώσεις που θα έχουν οι βαθιές πολιτικοινωνικές τεκτονικές μετατοπίσεις για τους γείτονές της Τουρκίας με πρώτες την Ελλάδα και την Κύπρο, καθώς οι γείτονες ξέρουν καλά πώς να "εξάγουν" και τα προβλήματά τους. Όμως δεν χρειάζεται να είσαι... Τουρκολόγος για να καταλάβεις ότι οι σοβαρές ταραχές στη γειτονική χώρα δεν έχουν να κάνουν με την “ανάπλαση” του πάρκου Γκεζί, στην πλατεία Ταξίμ, που είναι άλλωστε πολύ μακριά από την Άγκυρα, τη Σμύρνη ή την Αλικαρνασσό που επίσης σημειώθηκαν επεισόδια, αλλά για τη βίαιη “ανάπλαση” μιας χώρας. Στην πράξη πρόκειται για την πιο εκκωφαντική μετωπική σύγκρουση της μετριοπαθούς αστικής τάξης που νοσταλγεί τον “ένδοξο” Κεμαλισμό του χθες και του όλο και αυταρχικότερου νεοερντογανικού κομματικού και επιχειρηματικού κατεστημένου, που αποτελεί πλέον και την συντριπτική δημογραφική πλειοψηφία (να σημειωθεί εδώ ότι και μια μεγάλη μερίδα των Κούρδων της Τουρκίας διαφοροποιούνται από το BDP* και τάσσονται υπέρ των συντηρητικών μεταρρυθμίσεων του Ερντογάν).
Για να παραφράσουμε τον Καζαντζάκη, η φαινομενικά ακμάζουσα οικονομικά, αλλά προβληματική, Τουρκία με τις βαθιές εθνοτικές, κοινωνικές, πολιτικές και θρησκευτικές της διαφορές, είναι μια χώρα με πολλά πρόσωπα και επιχειρείται να τής τοποθετηθεί άτσαλα ένα νέο προσωπείο ως κοινή ορίζουσα της μεγάλης πλειοψηφίας του πληθυσμού: ο (σουνιτικός) ισλαμισμός.
Είμαστε άραγε μάρτυρες μιας “Τουρκικής Άνοιξης” με επίκεντρο την πλατεία Ταξίμ; Ενδεχομένως να είμαστε μάρτυρες μιας Κεμαλικής έκλαμψης της παλαιάς Τουρκίας που ψυχορραγεί και φεύγει από το προσκήνιο με εκκωφαντικό θόρυβο, σαν πυροτέχνημα που μοιραία θα σβήσει στην ισλαμική νύχτα.
* To κυβερνών κόμμα Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (Adalet ve Kalkınma Partisi)
* Το κουρδικό Κόμμα Ειρήνης και Δημοκρατίας (Barış ve Demokrasi Partisi)
http://www.skai.gr
Οι σοβαρές ταραχές στη γειτονική χώρα δεν έχουν να κάνουν με την “ανάπλαση” του πάρκου Γκεζί, στην πλατεία Ταξίμ, (...) αλλά για τη βίαιη “ανάπλαση” μιας χώρας.
Ήθελαν να απαγορεύσουν το “έντονο” κόκκινο κραγιόν από τις αεροσυνοδούς και να τις ντύσουν πιο “παραδοσιακά” (βλέπε καλυμμένες από την κορυφή ώς τα νύχια)• ήθελαν να σταματήσουν τα φιλιά στο Μετρό της Άγκυρας (“οι επιβάτες πρέπει να ενεργούν σύμφωνα με τους κανόνες της ηθικής”)• επιβάλλουν δραστικούς περιορισμούς στην πώληση και διακίνηση αλκοολούχων ποτών•
επιβάλλουν δραστικούς περιορισμούς στη διακίνηση αντισυλληπτικών• στους δρόμους των πόλεων όλο και συχνότερα αστυνομικοί κάνουν παρατηρήσεις σε γυναίκες που ντύνονται “προκλητικά”• αυτό είναι το νέο πρόσωπο του Ερντογανικής Τουρκίας που κάποτε η Δύση αποθέωνε ως πρότυπο προς μίμησην, αλλά οψίμως καταδικάζει. Αργά, αλλά σταθερά, η γείτων φαίνεται να απομακρύνεται από τις δυτικές (ή μάλλον δυτικότροπες...) αξίες του Κεμαλισμού και να διολισθαίνει στο ισλαμικό μοντέλο άλλων, βαθιά συντηρητικών μουσουλμανικών χωρών. Πρόκειται για πρωτοφανή για τη μειοψηφούσα τουρκική φιλελεύθερη αστική τάξη κατάσταση, που ασφυκτιά στα νέα δεδομένα, καθώς η σκληρή πραγματικότητα της κυριαρχίας των Ισλαμιστών του ΑΚΡ* (πρώην “Ισλαμοδημοκράτες”) και η εικονική πραγματικότητα των τουρκικών σαπουνοπερών που καταναλώνουμε βουλιμικά στη χώρα μας δεν συναντώνται πουθενά. Ας μην ξεχνάμε άλλωστε, ότι ο Ταγίπ Ερντογάν έχει εξαπολύσει μύδρους και κατά του σίριαλ “Σουλειμάν ο Μεγαλοπρεπής” (προκαλώντας παράλληλα δικαστικά προβλήματα στους παραγωγούς του) γιατί το τουρκικό σαπούνι δεν σέβεται τις “προγονικές αξίες”.
Μένει να αναλυθούν σε βάθος χρόνου οι επιπτώσεις που θα έχουν οι βαθιές πολιτικοινωνικές τεκτονικές μετατοπίσεις για τους γείτονές της Τουρκίας με πρώτες την Ελλάδα και την Κύπρο, καθώς οι γείτονες ξέρουν καλά πώς να "εξάγουν" και τα προβλήματά τους. Όμως δεν χρειάζεται να είσαι... Τουρκολόγος για να καταλάβεις ότι οι σοβαρές ταραχές στη γειτονική χώρα δεν έχουν να κάνουν με την “ανάπλαση” του πάρκου Γκεζί, στην πλατεία Ταξίμ, που είναι άλλωστε πολύ μακριά από την Άγκυρα, τη Σμύρνη ή την Αλικαρνασσό που επίσης σημειώθηκαν επεισόδια, αλλά για τη βίαιη “ανάπλαση” μιας χώρας. Στην πράξη πρόκειται για την πιο εκκωφαντική μετωπική σύγκρουση της μετριοπαθούς αστικής τάξης που νοσταλγεί τον “ένδοξο” Κεμαλισμό του χθες και του όλο και αυταρχικότερου νεοερντογανικού κομματικού και επιχειρηματικού κατεστημένου, που αποτελεί πλέον και την συντριπτική δημογραφική πλειοψηφία (να σημειωθεί εδώ ότι και μια μεγάλη μερίδα των Κούρδων της Τουρκίας διαφοροποιούνται από το BDP* και τάσσονται υπέρ των συντηρητικών μεταρρυθμίσεων του Ερντογάν).
Για να παραφράσουμε τον Καζαντζάκη, η φαινομενικά ακμάζουσα οικονομικά, αλλά προβληματική, Τουρκία με τις βαθιές εθνοτικές, κοινωνικές, πολιτικές και θρησκευτικές της διαφορές, είναι μια χώρα με πολλά πρόσωπα και επιχειρείται να τής τοποθετηθεί άτσαλα ένα νέο προσωπείο ως κοινή ορίζουσα της μεγάλης πλειοψηφίας του πληθυσμού: ο (σουνιτικός) ισλαμισμός.
Είμαστε άραγε μάρτυρες μιας “Τουρκικής Άνοιξης” με επίκεντρο την πλατεία Ταξίμ; Ενδεχομένως να είμαστε μάρτυρες μιας Κεμαλικής έκλαμψης της παλαιάς Τουρκίας που ψυχορραγεί και φεύγει από το προσκήνιο με εκκωφαντικό θόρυβο, σαν πυροτέχνημα που μοιραία θα σβήσει στην ισλαμική νύχτα.
* To κυβερνών κόμμα Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (Adalet ve Kalkınma Partisi)
* Το κουρδικό Κόμμα Ειρήνης και Δημοκρατίας (Barış ve Demokrasi Partisi)
http://www.skai.gr
