Μια σύντομη αναδρομή για τη ΔΕΠΑ
Το κεφάλαιο του φυσικού αερίου για την Ελλάδα άνοιξε το 1987, με την υπογραφή διακρατικής συμφωνίας μεταξύ της Ελλάδας και της Σοβιετικής Ενωσης, από την τότε κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον Α.Παπανδρέου και υπουργό Βιομηχανίας, Ενέργειας και Τεχνολογίας τον Αναστάσιο Πεπονή.
Τον Φεβρουάριο του 1988 υπογράφεται η συμφωνία για προμήθεια υγροποιημένου φυσικού αερίου από την Αλγερία.
Τον Σεμπτέμβριο του 1988, ιδρύεται η Δημόσια Επιχείρηση Αερίου (ΔΕΠΑ), ως θυγατρική της εταιρείας πετρελαίου (ΔΕΠ).
Τον Δεκέμβριο του 1988 υπογράφεται η συμφωνία κατασκευής του αγωγού φυσικού αερίου, από τα ελληνοβουλγαρικά σύνορα έως την Αττική.
Το 1991, μετά από την πολυετή και επίμονη προσπάθεια του Ελληνα επιχειρηματία Δ.Κοπελούζου , ιδρύεται η μεικτή ελληνορωσική εταιρεία Προμηθέας γκαζ , η οποία γίνεται ο καταλύτης ανάπτυξης της ενεργειακής συνεργασίας των δύο χωρών.
Το 1992, η Ρωσία αναλαμβάνει όλες τις υποχρεώσεις της Σοβιετικής Ενωσης απέναντι στην Ελλάδα και προτείνει τη διεύρυνση της συνεργασίας στο φυσικό αέριο.
Από το 1994 αρχίζει η προμήθεια φυσικού αερίου προς την ΔΕΗ.
Το 1995 αρχίζει η ίδρυση των Περιφερειακών Εταιρειών Διανομής Αερίου, με την συμμετοχή της ΔΕΠΑ και ιδιωτών επενδυτών.
Η ρωσική Γκαζπρόμ συνεχίζει να προμηθεύει μέχρι σήμερα, σχεδόν το 70% των αναγκών της Ελλάδας με δικό της φυσικό αέριο και σε ποσότητα 3 δις κυβικά μέτρα /έτος. Στην υπεύθυνη και συνεπή αυτή στάση της Ρωσίας στηρίχτηκαν και όλες οι επόμενες μεγάλες επενδύσεις του ελληνικού κράτους, αλλά και των ιδιωτών στον τομέα της ενέργειας, της βιομηχανίας, της ανάπτυξης των δικτύων και υποδομών μεταφοράς φυσικού αερίου σε όλη την Ελλάδα.Το φυσικό αέριο έγινε ο μοχλός της ανάπτυξης .
Η Ελλάδα βγήκε επάξια στο προσκήνιο των σοβαρών ενεργειακών κόμβων, ιδιαίτερα στην περιοχή της Ν.Α.Ευρώπης.
Μια αντίστοιχη πορεία ανάπτυξης ακολούθησαν και τα ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ, τα οποία συμμετέχουν κατά το 35% στην ΔΕΠΑ.
Στις δεκαετίες του ’80 και ’90 έγιναν σοβαρές επενδύσεις στην τεχνολογική αναβάθμιση των διυλιστηρίων, στις υποδομές αποθήκευσης και μεταφοράς και στο εμπορικό δίκτυο.
Στη δεκαετία του 2000, τα Ελληνικά Πετρέλαια συγχωνεύθηκαν με το διυλιστήριο της ΠΕΤΡΟΛΑ στην Ελευσίνα και ακολούθησε επένδυση 1,2 δις.ευρώ στον τομέα της βαθειάς επεξεργασίας βαρέων κλασμάτων και παραγωγής ντίζελ. Σήμερα, θεωρείται ένα από τα πιο σύγχρονα διυλιστήρια της Ευρώπης. Παράλληλα, τα ΕΛΠΕ επεκτάθηκαν με μεγάλες επενδύσεις στα Βαλκάνια, εξαγοράζοντας το διυλιστήριο ΟΚΤΑ στα Σκόπια, ανοίγοντας δεκάδες πρατήρια καυσίμων σε Βουλγαρία και Σερβία.
Η αναγκαστική ιδιωτικοποίηση της ΔΕΠΑ
Ακόμη κι αν δεχτούμε ότι κάτω από το βάρος της κρίσης έπρεπε να ιδιωτικοποιηθεί η ΔΕΠΑ, αυτό δεν θα έπρεπε να έχει ταυτιστεί με το επείγον πακέτο των άλλων ιδιωτικοποιήσεων. Κάποιοι ξένοι και ντόπιοι, βιάζονται υπερβολικά για να την αποκτήσουν.
Η ΔΕΠΑ και οι υποδομές της, όπως τις περιγράψαμε αναλυτικά, δεν είναι ούτε οικόπεδο ούτε κάποιο ακίνητο του δημοσίου που μένει ανεκμετάλλευτο. Με άλλα λόγια, ο αγοραστής δεν αγοράζει τα “ακριβά πάγια” μιας προβληματικής επιχείρησης, αγοράζει τη μελλοντική ανάπτυξη της χώρας μας, στον πολύ κρίσιμο για το μέλλον της τομέα της ενέργειας. Κι αν δεχτούμε το επιχείρημα, ότι το κράτος ήταν και είναι ανίκανο να διοικήσει τέτοια επιχείρηση όπως η ΔΕΠΑ (η μέχρι σήμερα κερδοφόρα πορεία της με κέρδη 300 εκατ. ευρώ το χρόνο αποδεικνύει το αντίθετο) η παραχώρησή της σε ιδιώτη επενδυτή, έπρεπε να γίνει τουλάχιστον με δύο αυστηρότατα κριτήρια:
Πρώτο: Δέσμευση του επενδυτή να εφαρμόσει συγκεκριμένο, επενδυτικό, στρατηγικό σχέδιο ανάπτυξης της εταιρείας, το οποίο να έχει εκπονηθεί από την ίδια και όλους τους αρμόδιους φορείς, με βάση την εμπειρία που μέχρι σήμερα αποκτήθηκε και να εγκριθεί από το σύνολο της Ελληνικής Βουλής, ως σχέδιο Εθνικής Ενεργειακής Στρατηγικής.
Οι υποψήφιοι αγοραστές θα μπορούσαν να καταθέσουν και προτάσεις βελτίωσής του με την υπεραξία χάριν της οποίας και επιδιώκουν την απόκτηση της επιχείρησης.
Δεύτερο: Eξασφάλιση από τον επενδυτή της επάρκειας της πρώτης ύλης τώρα, αλλά και στο μέλλον.
Η Ελληνική Κυβέρνηση TAP-ώνει το ενεργειακό μέλλον της Ελλάδας
Είναι λοιπόν φανερό, ότι βαδίζουμε προς απλή πώληση της ΔΕΠΑ και όχι στην ολοκληρωμένη αξιοποίησή της, πιθανόν και με αδιαφανείς διαδικασίες. Αυτό άλλωστε, επιβεβαιώνουν οι συνεχείς κι απροκάλυπτες παρεμβάσεις, επίσημες και ανεπίσημες, των διαφόρων παραγόντων, κυρίως της Αμερικής. Και το ενδιαφέρον τους είναι όχι για την καλύτερη και επωφελή λύση για την Ελλάδα, αλλά μη τυχόν και πάρουν την ΔΕΠΑ οι Ρώσοι!!!
Ποιοι είναι όμως αυτοί οι Ρώσοι; Είναι η ΓΚΑΖΠΡΟΜ, που με την άριστη συνεργασία της έχτισε η μικρή μας Ελλάδα τις ενεργειακές υποδομές της και την έως σήμερα ενεργειακή της ανεξαρτησία.
Πού θέλουν οι ξένοι καλοθελητές να οδηγήσουν την Ελλάδα και τον Πρωθυπουργό της; Σ’ ένα αδιέξοδο και επικίνδυνο παιχνίδι, ενάντια στον μέχρι σήμερα στρατηγικό ενεργειακό μας εταίρο, που είναι η Ρωσία. Ετσι ερμηνεύεται η βεβιασμένη και επιπόλαιη υπογραφή, στα χαρτιά μόνο, του αγωγού TAP .
Υπογράψαμε την “πρόθεση” μόνο, να κατασκευαστεί αγωγός για το φυσικό αέριο του Αζερμπαιτζάν, το οποίο φυσικό αέριο ακόμη δεν υπάρχει, αλλά κι όταν θα υπάρξει μετά το 2018, δεν θα είναι περισσότερο από 16 δις κυβικά μέτρα! Επιλέγουμε έτσι άλλον στρατηγικό εταίρο, ο οποίος κατά σύμπτωση είναι και στρατηγικός εταίρος της Τουρκίας, η οποία θα παίρνει τα 6 δις κυβικά μέτρα για δική της χρήση! Και βγαίνουμε έξω από τον ρωσικό αγωγό South Stream (Νότιο Ρεύμα) με τα σίγουρα 63 δις κυβικά μέτρα, γυρίζοντας έτσι την πλάτη μας στη Ρωσία.
Η χώρα μας, κάτω από τις τεράστιες ανάγκες, αλλά και τις εξωτερικές πιέσεις, σπρώχνεται σε λάθος επιλογές. Είναι το δεύτερο συνεχόμενο λάθος, μετά την ακύρωση του άλλου μεγάλου, για την Ελλάδα, έργου που ήταν ο ρωσικός αγωγός μεταφοράς πετρελαίου Μπουργκάς–Αλεξανδρούπολη. Η επιχειρηματολογία της τότε κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ ήταν ότι κινδυνεύει το θαλάσσιο περιβάλλον μας, σε περίπτωση ατυχήματος!
“Η Ελλάδα θα μπορούσε να γίνει ένας και μοναδικός ενεργειακός κόμβος σε ολόκληρη την Μεσόγειο” είχε δηλώσει το 2005 ο Βλαντιμίρ Πούτιν, από τη Χαλκιδική.
Η Ελλάδα θα μπορούσε να κατακτήσει και την ενεργειακή αγορά των Βαλκανίων, πιστεύουμε εμείς. Θα έπρεπε όμως γι αυτό, να έχει δίπλα της έναν σοβαρό στρατηγικό ενεργειακό εταίρο, που προφανώς δεν είναι άλλος από τη Ρωσία.
Με τη Ρωσία και τα μεγάλα Αντισταθμιστικά Οφέλη
Είναι πολύ λανθασμένα τα επιχειρήματα που προβάλουν μερικοί, ότι δήθεν η Ρωσία “αγωνιά” για την απόκτηση του “ενεργειακού φιλέτου” της Ελλάδας.
Ας δούμε την πραγματικότητα. Η συνολική αγορά της Ελλάδας σε φυσικό αέριο είναι σήμερα 3 δις κυβικά μέτρα. Οι εξαγωγές της Γκαζπρόμ ήταν 221 δις κυβικά μέτρα το 2011 και η συνολική παραγωγή έφθασε τα 513 δις κυβικά μέτρα!
Τα μη επιβεβαιωμένα ακόμη αποθέματα της Ελλάδας, υπολογίζονται σε μερικές δεκάδες δις κυβικά μέτρα φυσικού αερίου και υδρογονανθράκων, κάτω από δύσκολες συνθήκες εκμετάλλευσης και μεταφοράς τους, όταν τα επιβεβαιωμένα αποθέματα της Γκαζπρομ είναι περίπου 35 τρις κυβικά μέτρα!
Είναι αβάσιμα λοιπόν τέτοιου είδους επιχειρήματα.
Η Ρωσία εφαρμόζει σήμερα μια”πραγματιστική” όπως την ονομάζουν πολιτική.
Σέβεται τους διεθνείς κανόνες και αρχές του εμπορίου, έγινε πλήρες μέλος του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου. Ανήκει παράλληλα στους G8 και G20.
Ηταν και παραμένει μια παγκόσμια ενεργειακή υπερδύναμη.
Η τυχόν παραβίαση από την Ελλάδα των κανόνων και αρχών του υγειούς ανταγωνισμού στις επικείμενες ιδιωτικοποιήσεις, σε βάρος της Ρωσίας, θα επιφέρει ένα ανεπανόρθωτο πλήγμα στις σχέσεις των δύο χωρών. Αυτό το συμπέρασμα προκύπτει όχι μόνο από τις εκτιμήσεις, αλλά και από τις επίσημες δηλώσεις υψηλόβαθμων παραγόντων της Ρωσίας.
Αντίθετα, η αντικειμενική και δίκαιη προς όλους στάση της Ελλάδας, που δεν αποκλείεται να αναδείξει νικήτρια του διαγωνισμού μία από τις ρώσικες εταιρείες, θα ανοίξει νέους δρόμους συνεργασίας με τη ρωσική αγορά.
Η Ελλάδα θα έχει το δικαίωμα να θέσει ειλικρινά προς τη ρωσική κυβέρνηση και το θέμα των αντισταθμιστικών ωφελών, όπως και παλαιότερα αυτά ήταν συνδεδεμένα με το φυσικό αέριο. Και είναι σίγουρο ότι η Ρωσία θα το ακούσει. Με την καλή θέληση των δύο πλευρών, μπορεί να βελτιωθεί η σημερινή ανισότητα του εμπορικού ισοζυγίου, με ραγδαία αύξηση των ελληνικών εξαγωγών προς τη Ρωσία και με σχεδιασμένη αύξηση του τουρισμού προς τη χώρα μας.
Είμαστε τέλος σίγουροι και για τα φιλικά αισθήματα που τρέφουν μεταξύ τους οι λαοί μας.
Δυνατή Κυβέρνηση – Καθαρές Λύσεις
Για την εφαρμογή τέτοιου προγράμματος, είναι επίσης φανερό, ότι χρειάζεται η κυβέρνηση να αποκτήσει αποφασιστικότητα και δύναμη, να στηριχτεί στην απόλυτη επιθυμία του ελληνικού λαού και στην ομοφωνία του ελληνικού κοινοβουλίου και να ξε-TAP-ώσει τους μεγάλους αγωγούς και την ενεργειακή συνεργασία με τη Ρωσία, σε όλο το φάσμα των πραγματικών δυνατοτήτων της.
Τότε θα αισθάνονται και οι δανειστές μας πολύ πιο σίγουροι για την αποπληρωμή τους, αλλά και για τη σοβαρότητα των αποφάσεών μας.
Δημήτριος Α. Βελάνης
Χημικός μηχανικός Πετρελαίου και φυσικού αερίου
Ιδρυτικό μέλος του Ελληνορωσικού Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου
Συνεργάτης και Μέλος της Επιστημονικής και Βιομηχανικής Ενωσης της Ρωσίας από το 1990
rbth
http://www.citypaper.gr