 |
Βρυξέλλες: του Θάνου Αθανασίου
Η Γερμανία δέχθηκε όλες τις προτάσεις Μόντι, μετά από μια περιπετειώδη συνεδρίαση των 17 της ευρωζώνης. Γύρω στις 5:40 τα ξημερώματα οι δύο πλευρές υποχώρησαν και συμφώνησαν σε ένα τελικό ανακοινωθέν. Ο συμβιβασμός δεν άρχισε να χτίζεται παρά μόνο μετά τις 3:30 και ενώ οι 17 του ευρώ είχαν μείνει μόνοι τους. Οι 10 ηγέτες εκτός ευρώ είχαν αποχωρήσει.
Στο τέλος της συνεδρίασης και στη βάση του ραπόρτου της σχετικής ομάδας εργασίας που συνεδρίαζε παράλληλα, η Γερμανία υποχώρησε στο θέμα της τραπεζικής ένωσης, αλλά μόνο σε σχέση με την τραπεζική εποπτεία, με τελικές προτάσεις που θα παρουσιαστούν προς υλοποίηση ως το τέλος του 2012.
Το κοινό ανακοινωθέν προβλέπει τα εξής:
• Παρεμβάσεις από την EKT στην αγορά ομολόγων όταν τα spreads γίνονται αφόρητα,
• ESM και ο EFSF θα μπορούν να αγοράζουν κρατικά ομόλογα από τη δευτερογενή αγορά, συνοδεία όμως μνημονίου στις εμπλεκόμενες χώρες και τέλος
• Απευθείας τραπεζικές διασώσεις από τους μηχανισμούς χωρίς εμπλοκή των κρατών, υπό πολύ αυστηρούς όρους.
Σύμφωνα με τα όσα είπαν οι δύο πρόεδροι Μπαρόζο και ΒανΡόμπεη, «όταν η τραπεζική εποπτεία έχει γίνει σε αυτό το πλαίσιο μια πραγματικότητα» τότε ο ESM θα μπορεί να ανακεφαλαιοποιεί κατευθείαν τις τράπεζες, «σπάζοντας το φαύλο κύκλο τραπεζικών διασώσεων - κρατικού δανεισμού».
Σε τελική ανάλυση η Ισπανία και η Ιταλία υποχώρησαν στο χρόνο του επείγοντος.
Προσπαθώντας να προλάβουν τις αγορές, Χερμαν Βαν Ρόμπεη και Ζ. Μ. Μπαρόζο στην έκτακτη συνέντευξη τύπου, ανακοίνωσαν ότι οι 17 συμφώνησαν στην χρήση των εργαλείων του EFSF/ESM για μείωση των πιέσεων στα κρατικά ομόλογα - κοινώς επέτρεψαν την επαναγορά ομολόγων στη δευτερογενή αγορά, μόνο όμως για χώρες που κάνουν τη δουλειά τους στα δημόσια οικονομικά και ακολουθούν τις συστάσεις.
Διαβάστε το κείμενο των συμπερασμάτων στα αγγλικά
Ιταλο - Ισπανικό μέτωπο
Ο Ιταλός πρωθυπουργός Μ. Μόντι και ο Ισπανός ομόλογός του Μ. Ραχόι, σε μια ιστορική επίδειξη άκαμπτης θέλησης, έθεσαν βέτο στην έγκριση όλων των κειμένων συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής, αν δεν λάβουν εγγυήσεις για πως οι 17 του ευρώ θα εγκρίνουν από σήμερα, βραχυπρόθεσμα μέτρα για την μείωση των επιτοκίων δανεισμού των ευάλωτων χωρών από τις αγορές.
Οι δύο πρωθυπουργοί έθεσαν με τον πλέον σκληρό τρόπο την Α. Μέρκελ και τον Φινλανδό πρωθυπουργό Γ. Κατάινεν προ των ευθυνών τους, ρίχνοντας πάνω τους το βάρος της ευθύνης για το ολοκληρωτικό ναυάγιο της Συνόδου.
Ιταλία και Ισπανία, με τη στήριξη της Γαλλίας, της Σλοβενίας, της Πορτογαλίας, του Βελγίου, ακόμα και της Αυστρίας ζητούν από το Γερμανό - Φινλανδικό άξονα να αποδεχθεί είτε την δυνατότητα του ESM να παρεμβαίνει στην αγορά ομολόγων, είτε να επιτραπεί ο απευθείας δανεισμός των τραπεζών από τον EFSF, είτε να οριστεί ένα επίπεδο επιτοκίου, μετά το οποίο θα παρεμβαίνει αυτόματα η ΕΚΤ για να ρίχνει τις τιμές.
Οι δύο πρωθυπουργοί έθεσαν το θέμα εκτός της κανονικής ατζέντας και «κατέλαβαν» ουσιαστικά τη Σύνοδο, η οποία δεν μπόρεσε να κλειδώσει ούτε τη λεγόμενη συνθήκη για την ανάπτυξη και την απασχόληση. Στο κείμενο που παρουσίασαν οι Μπαρόζο και ΒανΡόμπεη υπήρχε μια παράγραφος για την δημοσιονομική πειθαρχία, από την οποία ο Μ. Μόντι «πιάστηκε» και με «ρεσάλτο» επέβαλε την ατζέντα των Νοτίων.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Χ. Βαν Ρόμπεη ενέκρινε τη διεξαγωγή μιας παράλληλης διαπραγμάτευσης από τους οικονομικούς εμπειρογνώμονες της ομάδας εργασίας για το ευρώ (euro working group) με στόχο να φύγει η ένταση από την αίθουσα των ηγετών. Η συγκεκριμένη ομάδα συνεδρίαζε από τις 5 το απόγευμα και μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες, χωρίς απτά αποτελέσματα καθώς οι δύο πλευρές είχαν πολύ σαφείς εντολές από τις πρωτεύουσές τους. Με την ολοκλήρωση των εργασιών τους θα παραδώσουν ένα κείμενο με προτάσεις επί βραχυπρόθεσμων μέτρων στους 17 ηγέτες του ευρώ που θα συνέλθουν για ένα γεύμα εργασίας σήμερα το απόγευμα. Ως όμως την οριστική συμφωνία το κείμενο των συμπερασμάτων θα τελεί υπό ομηρία.
Διπλωματικές και τεχνοκρατικές πηγές του Συμβουλίου, προερχόμενες από χώρα με μακρά τραπεζική παράδοση, έλεγαν στο Real.gr ότι «χωρίς να μπορεί κανείς να προκαταβάλει το αποτέλεσμα, το πιο πιθανό είναι να επικυρωθεί ένα σιωπηλό mandate στην ΕΚΤ να παρεμβαίνει, όπως άλλωστε έχει κάνει κατά περίπτωση στο παρελθόν, σε συνδυασμό με έναν οδικό χάρτη για τη αμοιβαιοποίηση μέρους του δημοσίου χρέους σε ευρώ, διατυπωμένο έτσι ώστε να βολεύει και τη Γερμανία». Ο συμβιβασμός δεν έχει ακόμα επιτευχθεί. Κάτι τέτοιο άφησε να εννοηθεί και ο Τσέχος πρωθυπουργός Πετρ Νέτσας αποχωρώντας από το δείπνο των 27. Αντιθέτως η Δανή πρωθυπουργός και προεδρεύον του Συμβουλίου Χέλα Τορινγκ Σμιτ δε θέλησε να κάνει καμία πρόβλεψη.
Αλλαγή κλίματος για την Ελλάδα
Σημαντικότατη, παρά τις δυσκολίες στο συμβούλιο, υπήρξε η αλλαγή κλίματος στις Βρυξέλλες σε σχέση με την ελληνική υπόθεση. Η επιστολή του πρωθυπουργού Α. Σαμαρά, και ιδιαίτερα η σαφέστατη μνεία στην «ιδιοκτησία των μέτρων οικονομικής πολιτικής» - φράση που έχει εμπνευστεί η Κομισιόν για να περιγράψει τις πολιτικές επιλογές γύρω από το μείγμα πολιτικής για την επίτευξη των στόχων του προγράμματος - έκανε τη διαφορά, τόσο στη Σύνοδο όσο και στο Λαϊκό Κόμμα.
Διά της επιστολής ο Α. Σαμαράς κατέστησε σαφές στους ομολόγους του ότι η κατάσταση στην Αθήνα έχει αλλάξει, η νέα διακυβέρνηση κατανοεί τις ανάγκες, τις απαιτήσεις και τις προτεραιότητες του προγράμματος, όμως θα χρειαστεί την αλληλεγγύη της ευρωζώνης, ιδιαίτερα στον τομέα των χρονοδιαγραμμάτων.
Σύμφωνα με πληροφορίες η μέθοδος που έχει επιλεγεί από τους εταίρους και την Αθήνα για την λεγόμενη επαναδιαπραγμάτευση είναι αυτή της επικαιροποίησης των στόχων, σε ένα δίκαιο και λειτουργικό πλαίσιο (just and operational update). Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες τις ίδιες τρεις λέξεις χρησιμοποίησε και ο Κ. Χατζηδάκης περιγράφοντας τις κυβερνητικές επιλογές στην ομάδα του ΕΛΚ και απέσπασε το χειροκρότημα των παρευρισκόμενων αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων. Φυσικά η επιτυχία ή όχι των προθέσεων στην πράξη θα κριθεί στην αξιόπιστη εφαρμογή αυτών των επιλογών, που θα επιτρέψει και από πλευρά Ευρώπης τη συνέχιση της αλληλεγγύης. Το οικονομικό επιτελείο με αυτά τα δεδομένα δε φαίνεται να ανησυχεί για την καταβολή της επόμενης δόσης, ενώ σχεδιάζει πως θα λάβει τα μέτρα του για να αντιμετωπίσει και το ζήτημα της ταμειακής ρευστότητας της χώρας στο δύσκολο επόμενο διάστημα, μέχρι την έγκριση της έκθεσης της τρόικας.
Κ.Παπούλιας: Nα μη χάσουμε κονδύλια
Ηχηρή παρέμβαση για την αποφυγή απώλειας κοινοτικών κονδυλίων στο πλαίσιο της επόμενης προγραμματικής περιόδου του κοινοτικού προϋπολογισμού, πραγματοποίησε στη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής ο Κ. Παπούλιας. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ζήτησε μάλιστα και τον άμεσο καθορισμό πολιτικών που θα καταπολεμήσουν σε αυτή την φάση την ύφεση.
Σε σχέση με το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο δηλαδή την κατανομή των κοινοτικών κονδυλίων για την περίοδο 2014-2020 ο Κάρολος Παπούλιας είπε ότι «πρόκληση είναι πως θα ελαχιστοποιήσουμε τις απώλειες». Ο πρόεδρος επισήμανε ότι η Ελλάδα είναι η χώρα με τις μεγαλύτερες απώλειες κονδυλίων στην Ε.Ε. διότι έχουν χρησιμοποιηθεί για την πρόταση στοιχεία του 2008. «Η Ελλάδα δεν μπορεί να κριθεί με τα στοιχεία του 2008. σήμερα είναι μία άλλη χώρα» είπε ο πρόεδρος ζητώντας να χρησιμοποιηθούν τα πιο πρόσφατα στοιχεία που λαμβάνουν υπόψιν του την ύφεση και την ανεργία.
Η Γερμανία δέχθηκε όλες τις προτάσεις Μόντι, μετά από μια περιπετειώδη συνεδρίαση των 17 της ευρωζώνης. Γύρω στις 5:40 τα ξημερώματα οι δύο πλευρές υποχώρησαν και συμφώνησαν σε ένα τελικό ανακοινωθέν. Ο συμβιβασμός δεν άρχισε να χτίζεται παρά μόνο μετά τις 3:30 και ενώ οι 17 του ευρώ είχαν μείνει μόνοι τους. Οι 10 ηγέτες εκτός ευρώ είχαν αποχωρήσει.
Στο τέλος της συνεδρίασης και στη βάση του ραπόρτου της σχετικής ομάδας εργασίας που συνεδρίαζε παράλληλα, η Γερμανία υποχώρησε στο θέμα της τραπεζικής ένωσης, αλλά μόνο σε σχέση με την τραπεζική εποπτεία, με τελικές προτάσεις που θα παρουσιαστούν προς υλοποίηση ως το τέλος του 2012.
Το κοινό ανακοινωθέν προβλέπει τα εξής:
• Παρεμβάσεις από την EKT στην αγορά ομολόγων όταν τα spreads γίνονται αφόρητα,
• ESM και ο EFSF θα μπορούν να αγοράζουν κρατικά ομόλογα από τη δευτερογενή αγορά, συνοδεία όμως μνημονίου στις εμπλεκόμενες χώρες και τέλος
• Απευθείας τραπεζικές διασώσεις από τους μηχανισμούς χωρίς εμπλοκή των κρατών, υπό πολύ αυστηρούς όρους.
Σύμφωνα με τα όσα είπαν οι δύο πρόεδροι Μπαρόζο και ΒανΡόμπεη, «όταν η τραπεζική εποπτεία έχει γίνει σε αυτό το πλαίσιο μια πραγματικότητα» τότε ο ESM θα μπορεί να ανακεφαλαιοποιεί κατευθείαν τις τράπεζες, «σπάζοντας το φαύλο κύκλο τραπεζικών διασώσεων - κρατικού δανεισμού».
Σε τελική ανάλυση η Ισπανία και η Ιταλία υποχώρησαν στο χρόνο του επείγοντος.
Προσπαθώντας να προλάβουν τις αγορές, Χερμαν Βαν Ρόμπεη και Ζ. Μ. Μπαρόζο στην έκτακτη συνέντευξη τύπου, ανακοίνωσαν ότι οι 17 συμφώνησαν στην χρήση των εργαλείων του EFSF/ESM για μείωση των πιέσεων στα κρατικά ομόλογα - κοινώς επέτρεψαν την επαναγορά ομολόγων στη δευτερογενή αγορά, μόνο όμως για χώρες που κάνουν τη δουλειά τους στα δημόσια οικονομικά και ακολουθούν τις συστάσεις.
Διαβάστε το κείμενο των συμπερασμάτων στα αγγλικά
Ιταλο - Ισπανικό μέτωπο
Ο Ιταλός πρωθυπουργός Μ. Μόντι και ο Ισπανός ομόλογός του Μ. Ραχόι, σε μια ιστορική επίδειξη άκαμπτης θέλησης, έθεσαν βέτο στην έγκριση όλων των κειμένων συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής, αν δεν λάβουν εγγυήσεις για πως οι 17 του ευρώ θα εγκρίνουν από σήμερα, βραχυπρόθεσμα μέτρα για την μείωση των επιτοκίων δανεισμού των ευάλωτων χωρών από τις αγορές.
Οι δύο πρωθυπουργοί έθεσαν με τον πλέον σκληρό τρόπο την Α. Μέρκελ και τον Φινλανδό πρωθυπουργό Γ. Κατάινεν προ των ευθυνών τους, ρίχνοντας πάνω τους το βάρος της ευθύνης για το ολοκληρωτικό ναυάγιο της Συνόδου.
Ιταλία και Ισπανία, με τη στήριξη της Γαλλίας, της Σλοβενίας, της Πορτογαλίας, του Βελγίου, ακόμα και της Αυστρίας ζητούν από το Γερμανό - Φινλανδικό άξονα να αποδεχθεί είτε την δυνατότητα του ESM να παρεμβαίνει στην αγορά ομολόγων, είτε να επιτραπεί ο απευθείας δανεισμός των τραπεζών από τον EFSF, είτε να οριστεί ένα επίπεδο επιτοκίου, μετά το οποίο θα παρεμβαίνει αυτόματα η ΕΚΤ για να ρίχνει τις τιμές.
Οι δύο πρωθυπουργοί έθεσαν το θέμα εκτός της κανονικής ατζέντας και «κατέλαβαν» ουσιαστικά τη Σύνοδο, η οποία δεν μπόρεσε να κλειδώσει ούτε τη λεγόμενη συνθήκη για την ανάπτυξη και την απασχόληση. Στο κείμενο που παρουσίασαν οι Μπαρόζο και ΒανΡόμπεη υπήρχε μια παράγραφος για την δημοσιονομική πειθαρχία, από την οποία ο Μ. Μόντι «πιάστηκε» και με «ρεσάλτο» επέβαλε την ατζέντα των Νοτίων.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Χ. Βαν Ρόμπεη ενέκρινε τη διεξαγωγή μιας παράλληλης διαπραγμάτευσης από τους οικονομικούς εμπειρογνώμονες της ομάδας εργασίας για το ευρώ (euro working group) με στόχο να φύγει η ένταση από την αίθουσα των ηγετών. Η συγκεκριμένη ομάδα συνεδρίαζε από τις 5 το απόγευμα και μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες, χωρίς απτά αποτελέσματα καθώς οι δύο πλευρές είχαν πολύ σαφείς εντολές από τις πρωτεύουσές τους. Με την ολοκλήρωση των εργασιών τους θα παραδώσουν ένα κείμενο με προτάσεις επί βραχυπρόθεσμων μέτρων στους 17 ηγέτες του ευρώ που θα συνέλθουν για ένα γεύμα εργασίας σήμερα το απόγευμα. Ως όμως την οριστική συμφωνία το κείμενο των συμπερασμάτων θα τελεί υπό ομηρία.
Διπλωματικές και τεχνοκρατικές πηγές του Συμβουλίου, προερχόμενες από χώρα με μακρά τραπεζική παράδοση, έλεγαν στο Real.gr ότι «χωρίς να μπορεί κανείς να προκαταβάλει το αποτέλεσμα, το πιο πιθανό είναι να επικυρωθεί ένα σιωπηλό mandate στην ΕΚΤ να παρεμβαίνει, όπως άλλωστε έχει κάνει κατά περίπτωση στο παρελθόν, σε συνδυασμό με έναν οδικό χάρτη για τη αμοιβαιοποίηση μέρους του δημοσίου χρέους σε ευρώ, διατυπωμένο έτσι ώστε να βολεύει και τη Γερμανία». Ο συμβιβασμός δεν έχει ακόμα επιτευχθεί. Κάτι τέτοιο άφησε να εννοηθεί και ο Τσέχος πρωθυπουργός Πετρ Νέτσας αποχωρώντας από το δείπνο των 27. Αντιθέτως η Δανή πρωθυπουργός και προεδρεύον του Συμβουλίου Χέλα Τορινγκ Σμιτ δε θέλησε να κάνει καμία πρόβλεψη.
Αλλαγή κλίματος για την Ελλάδα
Σημαντικότατη, παρά τις δυσκολίες στο συμβούλιο, υπήρξε η αλλαγή κλίματος στις Βρυξέλλες σε σχέση με την ελληνική υπόθεση. Η επιστολή του πρωθυπουργού Α. Σαμαρά, και ιδιαίτερα η σαφέστατη μνεία στην «ιδιοκτησία των μέτρων οικονομικής πολιτικής» - φράση που έχει εμπνευστεί η Κομισιόν για να περιγράψει τις πολιτικές επιλογές γύρω από το μείγμα πολιτικής για την επίτευξη των στόχων του προγράμματος - έκανε τη διαφορά, τόσο στη Σύνοδο όσο και στο Λαϊκό Κόμμα.
Διά της επιστολής ο Α. Σαμαράς κατέστησε σαφές στους ομολόγους του ότι η κατάσταση στην Αθήνα έχει αλλάξει, η νέα διακυβέρνηση κατανοεί τις ανάγκες, τις απαιτήσεις και τις προτεραιότητες του προγράμματος, όμως θα χρειαστεί την αλληλεγγύη της ευρωζώνης, ιδιαίτερα στον τομέα των χρονοδιαγραμμάτων.
Σύμφωνα με πληροφορίες η μέθοδος που έχει επιλεγεί από τους εταίρους και την Αθήνα για την λεγόμενη επαναδιαπραγμάτευση είναι αυτή της επικαιροποίησης των στόχων, σε ένα δίκαιο και λειτουργικό πλαίσιο (just and operational update). Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες τις ίδιες τρεις λέξεις χρησιμοποίησε και ο Κ. Χατζηδάκης περιγράφοντας τις κυβερνητικές επιλογές στην ομάδα του ΕΛΚ και απέσπασε το χειροκρότημα των παρευρισκόμενων αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων. Φυσικά η επιτυχία ή όχι των προθέσεων στην πράξη θα κριθεί στην αξιόπιστη εφαρμογή αυτών των επιλογών, που θα επιτρέψει και από πλευρά Ευρώπης τη συνέχιση της αλληλεγγύης. Το οικονομικό επιτελείο με αυτά τα δεδομένα δε φαίνεται να ανησυχεί για την καταβολή της επόμενης δόσης, ενώ σχεδιάζει πως θα λάβει τα μέτρα του για να αντιμετωπίσει και το ζήτημα της ταμειακής ρευστότητας της χώρας στο δύσκολο επόμενο διάστημα, μέχρι την έγκριση της έκθεσης της τρόικας.
Κ.Παπούλιας: Nα μη χάσουμε κονδύλια
Ηχηρή παρέμβαση για την αποφυγή απώλειας κοινοτικών κονδυλίων στο πλαίσιο της επόμενης προγραμματικής περιόδου του κοινοτικού προϋπολογισμού, πραγματοποίησε στη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής ο Κ. Παπούλιας. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ζήτησε μάλιστα και τον άμεσο καθορισμό πολιτικών που θα καταπολεμήσουν σε αυτή την φάση την ύφεση.
Σε σχέση με το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο δηλαδή την κατανομή των κοινοτικών κονδυλίων για την περίοδο 2014-2020 ο Κάρολος Παπούλιας είπε ότι «πρόκληση είναι πως θα ελαχιστοποιήσουμε τις απώλειες». Ο πρόεδρος επισήμανε ότι η Ελλάδα είναι η χώρα με τις μεγαλύτερες απώλειες κονδυλίων στην Ε.Ε. διότι έχουν χρησιμοποιηθεί για την πρόταση στοιχεία του 2008. «Η Ελλάδα δεν μπορεί να κριθεί με τα στοιχεία του 2008. σήμερα είναι μία άλλη χώρα» είπε ο πρόεδρος ζητώντας να χρησιμοποιηθούν τα πιο πρόσφατα στοιχεία που λαμβάνουν υπόψιν του την ύφεση και την ανεργία.
