Λεωνίδας Βατικιώτης, Σπύρος Μαρκέτος, Άρης Χατζηστεφάνου
Η συγκρότηση της Επιτροπής Αλήθειας Δημόσιου Χρέους δεν αποτελεί μόνο δικαίωμα της Ελλάδας, αλλά και συμβατική της υποχρέωση. Ο λογιστικός έλεγχος του χρέους είναι υποχρεωτικός για χώρες που βρίσκονται σε πρόγραμμα δημοσιονομικής εξυγίανσης, όπως προβλέπει και ο Κανονισμός 472 του 2013 του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και του Ευρωκοινοβουλίου. Επίσης, στη διακήρυξη του ΟΗΕ αναφέρεται ότι «η αποπληρωμή του χρέους δεν μπορεί να αποτρέψει το κράτος από το να παρέχει στους πολίτες του στοιχειώδη ανθρώπινα δικαιώματα όπως η υγεία ή η παιδεία». Κυρίως όμως αποτέλεσε μια πρώτη νίκη του μαχόμενου εργατικού, λαϊκού και νεολαιίστικου κινήματος, των ριζοσπαστών επιστημόνων και οικονομολόγων και των δυνάμεων που μάχονται για άμεση στάση πληρωμών προς τους πιστωτές και τη διαγραφή του χρέους, ενάντια στην αντιδραστική μνημονιακή πολιτική και τους θεσμούς της Τρόικας (ΕΕ, ΕΚΤ, ΔΝΤ).
Η δημιουργία της πυροδότησε αντιδράσεις και άνοιξε ένα κύκλο συζητήσεων στην Αριστερά.
Οι σφοδρές αντιδράσεις από τη μεριά των μνημονιακών και νεομνημονιακών κομμάτων της αντιπολίτευσης (ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, Ποτάμι) και των Μέσων Ενημέρωσης που αποτέλεσαν αιχμή του δόρατος της διαπλοκής, μορφοποιούν και εκφράζουν τα συμφέροντα ισχυρών μονοπωλιακών κύκλων που προωθούν την αδιατάρακτη συμμετοχή στην ΕΕ και στην ευρωζώνη και συνδιαμορφώνουν – όταν δεν υπαγορεύουν – τα μνημονιακά μέτρα της μέχρι τώρα εφαρμοζόμενης κανιβαλικής πολιτικής των κυβερνήσεων ΝΔ – ΠΑΣΟΚ – ΔΗΜΑΡ, της ΕΕ και του ΔΝΤ.
Στους κόλπους των αστικών επιτελείων υπάρχουν δυνάμεις που, για δικούς τους λόγους, τοποθετούνται ευνοϊκά στο ζήτημα της διαγραφής του χρέους, γεγονός το οποίο πιστοποιεί και συμπυκνώνει τόσο η παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας στην εναρκτήρια συνεδρίαση της Επιτροπής όσο και η τοποθέτησή του ότι η διαγραφή του χρέους αποτελεί υποχρέωση «απέναντι στον τόπο και στις γενιές που έρχονται».
Η ίδια η συγκρότηση και δράση της επιτροπής μπορεί να αποτελέσει εργαλείο οικονομικής πολιτικής, χρήσιμο για μια ουσιαστική διαγραφή μεγάλου μέρους του εξωτερικού χρέους για όποια κυβέρνηση κινείται προς αυτή την κατεύθυνση. Μπορεί να αποκαλύψει τα σκοτεινά σημεία της προσφυγής στο Μνημόνιο, το ρόλο και τις διασυνδέσεις με διεθνείς κερδοσκόπους, τις «ταρίφες» της μίζας των ανοικτών τουλάχιστον υποθέσεων σε εξοπλιστικά προγράμματα, σε προμήθειες του Δημοσίου και προμήθειες των νοσοκομείων, ή σε συμμετοχή στα κυκλώματα διαφθοράς εταιρειών από το εξωτερικό αναδεικνύοντας την διεθνή διάσταση της διαφθοράς. Μπορεί να οδηγήσει σε διερεύνηση της διαφθοράς των προγραμμάτων του ΕΣΠΑ, σε δικαστικό έλεγχο των πεπραγμένων του ΤΑΙΠΕΔ, κ.α.
Η συγκρότηση της Επιτροπής Αλήθειας Δημόσιου Χρέους αποτελεί επομένως μια πρώτη επιτυχία των δυνάμεων που μάχονται για την διαγραφή του δημόσιου χρέους. Ωστόσο, μέτρο αυτής της επιτυχίας θα είναι το ίδιο το έργο της. Η επιτυχία της Επιτροπής και η συμμετοχή μας σε αυτή θα «ολοκληρωθεί» εάν κι εφόσον καταφέρει να αποδείξει την δυνατότητα διαγραφής του δημόσιου χρέους βοηθώντας το εργατικό και λαϊκό κίνημα στον αγώνα του.
Έως τώρα ο ανεξάρτητος χαρακτήρας της επιτροπής, η συμμετοχή επιστημόνων και αγωνιστών από το εξωτερικό που έχουν διακριθεί για την συμβολή τους στην πάλη για μονομερή διαγραφή του χρέους, η συμμετοχή ακόμη και διακεκριμένων εμπειρογνωμόνων του ΟΗΕ ειδικών σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και δημοσίου χρέους που έχουν συγκρουστεί με κυβερνήσεις, η εκπεφρασμένη βούληση όλων των συμμετεχόντων για πλήρη διαφάνεια στα ευρήματα και ο ανιδιοτελής – εθελοντικός χαρακτήρας της συμμετοχής όλων των μελών της επιτροπής συνιστούν τις προϋποθέσεις πως ο εν εξελίξει λογιστικός έλεγχος του δημόσιου χρέους θα εξελιχθεί απρόσκοπτα, χωρίς άνωθεν πολιτικές παρεμβάσεις που θα ήθελαν να τον μετατρέψουν σε κολυμβήθρα του Σιλωάμ για την εξυπηρέτηση του χρέους.
Η δική μας συμμετοχή στην Επιτροπή Αλήθειας του Δημόσιου Χρέους μοναδικό σκοπό και δέσμευση έχει να υπηρετήσει την προώθηση του λαϊκού αιτήματος για μονομερή διαγραφή του δημόσιου χρέους. Η συμμετοχή μας κρίνεται επομένως από την προώθηση αυτού ακριβώς του στόχου, όπως αναλυτικά περιγράφεται από την στην διακήρυξη της «Κίνησης για την Διαγραφή του Χρέους Τώρα», της οποίας ενεργά και ιδρυτικά μέλη είμαστε. Εκπροσωπούμε και λογοδοτούμε σε αυτό το πλαίσιο, θεωρώντας τον εαυτό μας «αιρετό και ανακλητό» εκπρόσωπο του αναπτυσσόμενου αυτού κινήματος. Η συμμετοχή μας επίσης εδράζεται στην αυτοπεποίθηση που δημιουργεί το δίκιο των λαϊκών δικαιωμάτων και αναγκών. Αυτοπεποίθηση που μπορεί να αντιμετωπίσει τις υπαρκτές ψευδαισθήσεις απέναντι στη ραγδαία μεταλλασσόμενη κυβερνητική πολιτική ή τους φόβους αφομοίωσης από αυτή. Είναι κοινή και δικαιολογημένη η δυσπιστία προς τις κυβερνήσεις στην Ελλάδα και διεθνώς, οι οποίες, καθώς υποχωρούν από διακηρυγμένους στόχους, σχεδιάζουν ταυτόχρονα και τη μορφή μιας αφομοιώσιμης αντιπολίτευσης στα δικά τους μέτρα.
Με επίγνωση αυτών των δυσκολιών και αντιφάσεων συμμετέχουμε θεωρώντας ότι η συμμετοχή μας στην Επιτροπή πηγάζει από την λαϊκή ανάγκη της μονομερούς διαγραφής του χρέους. Επίσης, εδράζεται στις προϋποθέσεις συμμετοχής στα κέντρα λήψης αποφάσεων όπως αυτές καθορίζονται από το εργατικό και λαϊκό κίνημα.
Η ίδια εξάλλου η τεκμηρίωση της ανάγκης διαγραφής ενέχει ριζοσπαστικό χαρακτήρα και δεν αποτελεί περιττή πολυτέλεια ή μια συζήτηση μεταξύ τεχνοκρατών περί διαγραμμάτων. Άλλωστε, κανένα μεγάλο βήμα στην ιστορία δεν πραγματοποιήθηκε χωρίς ενδελεχή ανάλυση της κατάστασης που να ακυρώνει την βολική για τις κυρίαρχες τάξεις ερμηνεία της πραγματικότητας και να εξοπλίζει τις λαϊκές δυνάμεις με την δύναμη της αλήθειας.
Σήμερα, αυτή η πρακτική και ανάλυση έρχεται αντιμέτωπη, αμφισβητεί και υπονομεύει τις υποχωρήσεις της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ όπως αποτυπώθηκαν σε τρία κορυφαία γεγονότα:
– την υπογραφή της συμφωνίας του Συμβουλίου υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης στις 20 Φεβρουαρίου, (όπου «οι ελληνικές αρχές επαναλαμβάνουν την κατηγορηματική τους δέσμευση να τηρήσουν τις οικονομικές τους υποχρεώσεις προς όλους τους πιστωτές τους πλήρως και εγκαίρως»).
– τη δήλωση από τη Ν. Υόρκη στις 5 Απριλίου, του υπουργού Οικονομικών Γ. Βαρουφάκη ότι η Ελλάδα θα πληρώσει τις δόσεις στο διηνεκές. Υπενθυμίζουμε ότι ο υπουργός Οικονομικών διαφώνησε με την ανάγκη του λογιστικού ελέγχου, μόλις πρόσφατα κατά την έναρξη των εργασιών της Επιτροπής, όπως είχε διαφωνήσει με την ιδέα του λογιστικού ελέγχου και όταν είχε κυκλοφορήσει το ντοκιμαντέρ Debtocracy, το 2011. Δεν τον ήθελε πάνω κάτω για τους ίδιους λόγους που τον ήθελε το λαϊκό κίνημα. Τέλος,
– την απαράδεκτη πρακτική της αποπληρωμής των δόσεων στο ΔΝΤ (350 εκ. στις 20/3, 458 εκ. στις 9/4, κοκ) κι ευρύτερα της εξυπηρέτησης του χρέους.
Η απόδειξη του παράνομου, απεχθούς, αντισυνταγματικού, κ.α. χαρακτήρα του χρέους δεν θα αποτελέσει μόνο ένα πρώτης τάξης εργαλείο για όποια κυβέρνηση θέλει να προχωρήσει στη μονομερή διαγραφή του, θέτοντάς την προ των ευθυνών της αν δεν το αξιοποιήσει. Επίσης, θα αποκαλύπτει πως η διαγραφή του διευκολύνει ουσιαστικά τη χορήγηση αυξήσεων σε μισθούς και συντάξεις ή την πραγματοποίηση προσλήψεων στην παιδεία και την υγεία. Θα κινητοποιήσει επίσης την κοινωνία κι όσους έχουν συμφέρον από την μονομερή διαγραφή του χρέους καθώς θα αναδεικνύει αξιοποιήσιμα για την λαϊκή πάλη άρθρα του διεθνούς κι εσωτερικού δικαίου που αποτελούν κατακτήσεις του εργατικού κινήματος και συμπυκνώνουν επαναστατικές εξάρσεις της ιστορίας.
Η συγκρότηση της Επιτροπής Αλήθειας Δημόσιου Χρέους δεν αποτελεί μόνο δικαίωμα της Ελλάδας, αλλά και συμβατική της υποχρέωση. Ο λογιστικός έλεγχος του χρέους είναι υποχρεωτικός για χώρες που βρίσκονται σε πρόγραμμα δημοσιονομικής εξυγίανσης, όπως προβλέπει και ο Κανονισμός 472 του 2013 του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και του Ευρωκοινοβουλίου. Επίσης, στη διακήρυξη του ΟΗΕ αναφέρεται ότι «η αποπληρωμή του χρέους δεν μπορεί να αποτρέψει το κράτος από το να παρέχει στους πολίτες του στοιχειώδη ανθρώπινα δικαιώματα όπως η υγεία ή η παιδεία». Κυρίως όμως αποτέλεσε μια πρώτη νίκη του μαχόμενου εργατικού, λαϊκού και νεολαιίστικου κινήματος, των ριζοσπαστών επιστημόνων και οικονομολόγων και των δυνάμεων που μάχονται για άμεση στάση πληρωμών προς τους πιστωτές και τη διαγραφή του χρέους, ενάντια στην αντιδραστική μνημονιακή πολιτική και τους θεσμούς της Τρόικας (ΕΕ, ΕΚΤ, ΔΝΤ).
Η δημιουργία της πυροδότησε αντιδράσεις και άνοιξε ένα κύκλο συζητήσεων στην Αριστερά.
Οι σφοδρές αντιδράσεις από τη μεριά των μνημονιακών και νεομνημονιακών κομμάτων της αντιπολίτευσης (ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, Ποτάμι) και των Μέσων Ενημέρωσης που αποτέλεσαν αιχμή του δόρατος της διαπλοκής, μορφοποιούν και εκφράζουν τα συμφέροντα ισχυρών μονοπωλιακών κύκλων που προωθούν την αδιατάρακτη συμμετοχή στην ΕΕ και στην ευρωζώνη και συνδιαμορφώνουν – όταν δεν υπαγορεύουν – τα μνημονιακά μέτρα της μέχρι τώρα εφαρμοζόμενης κανιβαλικής πολιτικής των κυβερνήσεων ΝΔ – ΠΑΣΟΚ – ΔΗΜΑΡ, της ΕΕ και του ΔΝΤ.
Στους κόλπους των αστικών επιτελείων υπάρχουν δυνάμεις που, για δικούς τους λόγους, τοποθετούνται ευνοϊκά στο ζήτημα της διαγραφής του χρέους, γεγονός το οποίο πιστοποιεί και συμπυκνώνει τόσο η παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας στην εναρκτήρια συνεδρίαση της Επιτροπής όσο και η τοποθέτησή του ότι η διαγραφή του χρέους αποτελεί υποχρέωση «απέναντι στον τόπο και στις γενιές που έρχονται».
Η ίδια η συγκρότηση και δράση της επιτροπής μπορεί να αποτελέσει εργαλείο οικονομικής πολιτικής, χρήσιμο για μια ουσιαστική διαγραφή μεγάλου μέρους του εξωτερικού χρέους για όποια κυβέρνηση κινείται προς αυτή την κατεύθυνση. Μπορεί να αποκαλύψει τα σκοτεινά σημεία της προσφυγής στο Μνημόνιο, το ρόλο και τις διασυνδέσεις με διεθνείς κερδοσκόπους, τις «ταρίφες» της μίζας των ανοικτών τουλάχιστον υποθέσεων σε εξοπλιστικά προγράμματα, σε προμήθειες του Δημοσίου και προμήθειες των νοσοκομείων, ή σε συμμετοχή στα κυκλώματα διαφθοράς εταιρειών από το εξωτερικό αναδεικνύοντας την διεθνή διάσταση της διαφθοράς. Μπορεί να οδηγήσει σε διερεύνηση της διαφθοράς των προγραμμάτων του ΕΣΠΑ, σε δικαστικό έλεγχο των πεπραγμένων του ΤΑΙΠΕΔ, κ.α.
Η συγκρότηση της Επιτροπής Αλήθειας Δημόσιου Χρέους αποτελεί επομένως μια πρώτη επιτυχία των δυνάμεων που μάχονται για την διαγραφή του δημόσιου χρέους. Ωστόσο, μέτρο αυτής της επιτυχίας θα είναι το ίδιο το έργο της. Η επιτυχία της Επιτροπής και η συμμετοχή μας σε αυτή θα «ολοκληρωθεί» εάν κι εφόσον καταφέρει να αποδείξει την δυνατότητα διαγραφής του δημόσιου χρέους βοηθώντας το εργατικό και λαϊκό κίνημα στον αγώνα του.
Έως τώρα ο ανεξάρτητος χαρακτήρας της επιτροπής, η συμμετοχή επιστημόνων και αγωνιστών από το εξωτερικό που έχουν διακριθεί για την συμβολή τους στην πάλη για μονομερή διαγραφή του χρέους, η συμμετοχή ακόμη και διακεκριμένων εμπειρογνωμόνων του ΟΗΕ ειδικών σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και δημοσίου χρέους που έχουν συγκρουστεί με κυβερνήσεις, η εκπεφρασμένη βούληση όλων των συμμετεχόντων για πλήρη διαφάνεια στα ευρήματα και ο ανιδιοτελής – εθελοντικός χαρακτήρας της συμμετοχής όλων των μελών της επιτροπής συνιστούν τις προϋποθέσεις πως ο εν εξελίξει λογιστικός έλεγχος του δημόσιου χρέους θα εξελιχθεί απρόσκοπτα, χωρίς άνωθεν πολιτικές παρεμβάσεις που θα ήθελαν να τον μετατρέψουν σε κολυμβήθρα του Σιλωάμ για την εξυπηρέτηση του χρέους.
Η δική μας συμμετοχή στην Επιτροπή Αλήθειας του Δημόσιου Χρέους μοναδικό σκοπό και δέσμευση έχει να υπηρετήσει την προώθηση του λαϊκού αιτήματος για μονομερή διαγραφή του δημόσιου χρέους. Η συμμετοχή μας κρίνεται επομένως από την προώθηση αυτού ακριβώς του στόχου, όπως αναλυτικά περιγράφεται από την στην διακήρυξη της «Κίνησης για την Διαγραφή του Χρέους Τώρα», της οποίας ενεργά και ιδρυτικά μέλη είμαστε. Εκπροσωπούμε και λογοδοτούμε σε αυτό το πλαίσιο, θεωρώντας τον εαυτό μας «αιρετό και ανακλητό» εκπρόσωπο του αναπτυσσόμενου αυτού κινήματος. Η συμμετοχή μας επίσης εδράζεται στην αυτοπεποίθηση που δημιουργεί το δίκιο των λαϊκών δικαιωμάτων και αναγκών. Αυτοπεποίθηση που μπορεί να αντιμετωπίσει τις υπαρκτές ψευδαισθήσεις απέναντι στη ραγδαία μεταλλασσόμενη κυβερνητική πολιτική ή τους φόβους αφομοίωσης από αυτή. Είναι κοινή και δικαιολογημένη η δυσπιστία προς τις κυβερνήσεις στην Ελλάδα και διεθνώς, οι οποίες, καθώς υποχωρούν από διακηρυγμένους στόχους, σχεδιάζουν ταυτόχρονα και τη μορφή μιας αφομοιώσιμης αντιπολίτευσης στα δικά τους μέτρα.
Με επίγνωση αυτών των δυσκολιών και αντιφάσεων συμμετέχουμε θεωρώντας ότι η συμμετοχή μας στην Επιτροπή πηγάζει από την λαϊκή ανάγκη της μονομερούς διαγραφής του χρέους. Επίσης, εδράζεται στις προϋποθέσεις συμμετοχής στα κέντρα λήψης αποφάσεων όπως αυτές καθορίζονται από το εργατικό και λαϊκό κίνημα.
Η ίδια εξάλλου η τεκμηρίωση της ανάγκης διαγραφής ενέχει ριζοσπαστικό χαρακτήρα και δεν αποτελεί περιττή πολυτέλεια ή μια συζήτηση μεταξύ τεχνοκρατών περί διαγραμμάτων. Άλλωστε, κανένα μεγάλο βήμα στην ιστορία δεν πραγματοποιήθηκε χωρίς ενδελεχή ανάλυση της κατάστασης που να ακυρώνει την βολική για τις κυρίαρχες τάξεις ερμηνεία της πραγματικότητας και να εξοπλίζει τις λαϊκές δυνάμεις με την δύναμη της αλήθειας.
Σήμερα, αυτή η πρακτική και ανάλυση έρχεται αντιμέτωπη, αμφισβητεί και υπονομεύει τις υποχωρήσεις της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ όπως αποτυπώθηκαν σε τρία κορυφαία γεγονότα:
– την υπογραφή της συμφωνίας του Συμβουλίου υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης στις 20 Φεβρουαρίου, (όπου «οι ελληνικές αρχές επαναλαμβάνουν την κατηγορηματική τους δέσμευση να τηρήσουν τις οικονομικές τους υποχρεώσεις προς όλους τους πιστωτές τους πλήρως και εγκαίρως»).
– τη δήλωση από τη Ν. Υόρκη στις 5 Απριλίου, του υπουργού Οικονομικών Γ. Βαρουφάκη ότι η Ελλάδα θα πληρώσει τις δόσεις στο διηνεκές. Υπενθυμίζουμε ότι ο υπουργός Οικονομικών διαφώνησε με την ανάγκη του λογιστικού ελέγχου, μόλις πρόσφατα κατά την έναρξη των εργασιών της Επιτροπής, όπως είχε διαφωνήσει με την ιδέα του λογιστικού ελέγχου και όταν είχε κυκλοφορήσει το ντοκιμαντέρ Debtocracy, το 2011. Δεν τον ήθελε πάνω κάτω για τους ίδιους λόγους που τον ήθελε το λαϊκό κίνημα. Τέλος,
– την απαράδεκτη πρακτική της αποπληρωμής των δόσεων στο ΔΝΤ (350 εκ. στις 20/3, 458 εκ. στις 9/4, κοκ) κι ευρύτερα της εξυπηρέτησης του χρέους.
Η απόδειξη του παράνομου, απεχθούς, αντισυνταγματικού, κ.α. χαρακτήρα του χρέους δεν θα αποτελέσει μόνο ένα πρώτης τάξης εργαλείο για όποια κυβέρνηση θέλει να προχωρήσει στη μονομερή διαγραφή του, θέτοντάς την προ των ευθυνών της αν δεν το αξιοποιήσει. Επίσης, θα αποκαλύπτει πως η διαγραφή του διευκολύνει ουσιαστικά τη χορήγηση αυξήσεων σε μισθούς και συντάξεις ή την πραγματοποίηση προσλήψεων στην παιδεία και την υγεία. Θα κινητοποιήσει επίσης την κοινωνία κι όσους έχουν συμφέρον από την μονομερή διαγραφή του χρέους καθώς θα αναδεικνύει αξιοποιήσιμα για την λαϊκή πάλη άρθρα του διεθνούς κι εσωτερικού δικαίου που αποτελούν κατακτήσεις του εργατικού κινήματος και συμπυκνώνουν επαναστατικές εξάρσεις της ιστορίας.
Επιπλέον θα καταφέρει καίριο πλήγμα στους εκμεταλλευτικούς και καταπιεστικούς μηχανισμούς της ευρωζώνης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και θα προωθήσει τον παγκόσμιο αγώνα ενάντια στο καταστροφικό καπιταλιστικό σύστημα, το οποίο σήμερα, στην εποχή της χρηματιστικοποίησης, περισσότερο παρά ποτέ στηρίζεται στην καθυπόταξη των εργαζομένων μέσω των πιστωτικών σχέσεων. Εν κατακλείδι μπορεί να δώσει νέα ώθηση στο κίνημα, ενδυναμώνοντας την αναντικατάστατη λαϊκή, διεθνιστική και μακροχρόνια δράση για τη συνολική διαγραφή του χρέους που είναι αυτή η οποία θα κρίνει τις εξελίξεις.
