Δευτέρα 14 Απριλίου 2014

Θα «παγώσει» η Ευρώπη το Χειμώνα εξαιτίας της Ουκρανίας;

Πηγή: PhotoXPress
Το ζήτημα της εξόφλησης του ουκρανικού χρέους για το ρωσικό φυσικό αέριο, είναι σε αδιέξοδο. Για να λυθεί, απαιτούνται κοινές προσπάθειες ΕΕ και Ρωσίας, τόνισε ο Πούτιν. Εάν τα πράγματα πάνε άσχημα, η Ευρώπη κινδυνεύει να παγώσει τον Χειμώνα.

  Άννα Φεφιόλοβα, ειδικά για τη RBTH
«Η Ρωσία, στο εξής, δεν μπορεί να επωμίζεται το βάρος της στήριξης της ουκρανικής οικονομίας, κάνοντάς της εκπτώσεις για το φυσικό αέριο και χαρίζοντας τα χρέη της, πληρώνοντας κατ’ αυτό τον τρόπο με δικά της χρήματα το έλλειμμα στο εμπορικό ισοζύγιο της Ουκρανίας με τις χώρες-μέλη της ΕΕ», υπογράμμισε ο Πούτιν στην επιστολή του προς την ΕΕ. Γι' αυτό, στις επικείμενες συνομιλίες για τη σταθεροποίηση της ουκρανικής οικονομίας η Ρωσία θα επιμείνει ότι η συνεισφορά της Ευρώπης πρέπει να είναι ισότιμη.

Στις 10 Απριλίου, ο Πούτιν έστειλε επιστολή στους ηγέτες των 18 ευρωπαϊκών χωρών, οι οποίες αγοράζουν το μεγαλύτερο μέρος του ρωσικού φυσικού αερίου που καταλήγει στην Ευρώπη. Ο ρώσος πρόεδρος έκανε πιο σαφή τη θέση που είχε ανακοινώσει πριν από λίγες ημέρες, σύμφωνα με την οποία η αδυναμία της Ουκρανίας να πληρώσει για το αέριο, υποχρεώνει τη Ρωσία να περικόψει την παροχή του. Αυτό μπορεί να απειλήσει ακόμα και τη μεταφορά του στην Ευρώπη. Και, για την αποτροπή της κρίσης, είναι αναγκαίες επείγουσες συνομιλίες μεταξύ της Ρωσίας και των Ευρωπαίων.
Οχι συνομιλίες με την Κομισιόν
Σύμφωνα με τον Πούτιν, μοναδική διέξοδο αποτελεί η άμεση διεξαγωγή διαβουλεύσεων σε επίπεδο υπουργών Οικονομικών και Ενέργειας «με σκοπό τον καθορισμό συντονισμένων ενεργειών για τη σταθεροποίηση της οικονομίας της Ουκρανίας και τη διασφάλιση των προμηθειών και της διαμετακόμισης του ρωσικού αερίου». Οι συνομιλίες πρέπει να γίνουν με κάθε ευρωπαϊκή χώρα και όχι με τους εκπροσώπους τους υπό τη μορφή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Όπως διευκρίνισε ο γραμματέας Τύπου του προέδρου της Ρωσίας, Ντμίτρι Πεσκόφ, «εφόσον η καθεμιά από αυτές τις χώρες είναι αγοραστής φυσικού αερίου, η καθεμιά τους αποτελεί μια πλευρά στις συνομιλίες. Η διεξαγωγή διαπραγματεύσεων μόνο με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι αδύνατη, διότι αυτή δεν είναι αγοραστής».
Η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί με την εξόφληση του χρέους της Ουκρανίας για το φυσικό αέριο δεν μπορεί να μην προκαλεί ανησυχίες στη Μόσχα. Το Κίεβο δεν πληρώνει για το αέριο, ενώ η ΕΕ που έχει υποσχεθεί βοήθεια, περιορίζεται σε υποσχέσεις. Ο Πούτιν δήλωσε ότι οι ευρωπαίοι εταίροι της Ρωσίας αναγνωρίζουν ως νόμιμη τη σημερινή ηγεσία στο Κίεβο, αλλά δεν κάνουν τίποτε για να στηρίξουν την Ουκρανία, καθώς δεν έχουν δώσει ούτε ένα δολάριο, ούτε ένα ευρώ. Η Ρωσία από την πλευρά της δεν θεωρεί νόμιμη την ουκρανική κυβέρνηση, παρ’ όλα αυτά όμως συνεχίζει να παρέχει οικονομική στήριξη και να επιδοτεί την οικονομία της Ουκρανίας, πρόσθεσε ο ρώσος πρόεδρος.
Υπενθυμίζεται ότι η ρωσική πλευρά στέκεται στο γεγονός πως τα τελευταία 4 χρόνια η Μόσχα επιδότησε την οικονομία της Ουκρανίας με 35,4 δις. εκατομμύρια δολάρια, μέσω της μείωσης των τιμών του αερίου και της χορήγησης άλλων ευκολιών. Όπως αναφέρουν μερικά ρωσικά ΜΜΕ, η στάση αυτή του Κρεμλίνου ενδέχεται να ενισχύσει τη θέση της Μόσχας στις συνομιλίες που θα έχουν τη μορφή «3+1» (Ουκρανία, ΕΕ, ΗΠΑ, Ρωσία) και έχουν προγραμματιστεί για τις 17 Απριλίου. Σκοπός της Ρωσίας είναι να παρεμποδίσει μια κοινή προσέγγιση της Δύσης και να μεταφέρει τον διάλογο για την Ουκρανία από τη γεωπολιτική σφαίρα, στην πρακτική.
Το χρέος, μοχλός πίεσης
Σύμφωνα με εκτιμήσεις, η Ρωσία δεν αναμένει ότι το Κίεβο θα άρει τις απαιτήσεις του για την Κριμαία με αντάλλαγμα το χρέος του φυσικού αερίου, ούτε πως η Δύση θα αναγνωρίσει τη χερσόνησο ως τμήμα της Ρωσίας. Ο αντιπρόεδρος του Κέντρου Πολιτικών Αναλύσεων, Αλεξέι Μακάρκιν, αναφέρει ότι καμία κυβέρνηση δεν παραιτείται τόσο εύκολα από εδάφη της. Ως παράδειγμα του ότι δεν θα υπάρξει επίσημη αναγνώριση ή παραίτηση από τις αξιώσεις, έφερε το Ναγκόρνο Καραμπάχ, το οποίο το Αζερμπαϊτζάν θεωρεί ως τώρα δικό του. Ωστόσο, κατά τον ίδιο, μπορούν να υπάρξουν άτυπες συμφωνίες. Για παράδειγμα ότι, αν η Ρωσία δεν οξύνει την κατάσταση με τα χρέη για το αέριο, η Ουκρανία θα εγγυηθεί ότι δεν θα οργανώσει οικονομικό αποκλεισμό της Κριμαίας.
Ευρώπη – αέριο - Χειμώνας
Εν τω μεταξύ στη Δύση ηχούν προειδοποιήσεις σχετικά με το ευάλωτο των ευρωπαϊκών χωρών στο θέμα του αερίου. Ο Τιμ Μπέρσμα, ειδικός σε θέματα ενέργειας του Ινστιτούτου Μπρούκινγκς -αμερικανικής δεξαμενής σκέψης- δήλωσε στην εφημερίδα Vglyad ότι «οι αμερικανικές εκκλήσεις για απομόνωση της Ρωσίας μπορεί να μοιάζουν ελκυστική ιδέα, αλλά γι’ αυτήν θα πρέπει να καταβληθεί υψηλό τίμημα, το οποίο όμως θα κληθεί να εξοφλήσει η Ευρώπη, και όχι η Αμερική». Χαρακτήρισε την αισιοδοξία των Ευρωπαίων «άτοπη και ανόητη, επειδή αυτή δυνητικά θα θέσει σε κίνδυνο μακροπρόθεσμες και σταθερές εμπορικές σχέσεις». Είναι προφανές ότι εάν δεν υπάρξει πρόοδος στο θέμα έως τον Χειμώνα, το πρόβλημα για να «ζεσταθεί» η Ευρώπη θα είναι μεγάλο.
Ο υπουργός Ενέργειας και Βιομηχανίας Άνθρακα της Ουκρανίας, Γιούρι Πρόνταν, ανέφερε στις 11 Απριλίου ότι το υπουργείο του προετοιμάζει ήδη τα έγγραφα για προσφυγή στο Διαιτητικό Δικαστήριο της Στοκχόλμης, σχετικά με την αναθεώρηση της σύμβασης με τη Ρωσία για το φυσικό αέριο. Μεταξύ των ρώσων αναλυτών δεν υπάρχει ταύτιση απόψεων όσον αφορά την τελική έκβαση μιας πιθανής εκδίκασης της υπόθεσης.
Ο Σεργκέι Αγκιμπάλοφ, επικεφαλής του οικονομικού τμήματος του Ινστιτούτου ενέργειας και οικονομικών (ιδιωτικό ρωσικό think tank), δήλωσε ότι η προοπτική νίκης της Ουκρανίας στη επιδιαιτησία της Στοκχόλμης είναι αρκετά αμφίβολη. «Η Ουκρανία -είπε- μπορεί να επικαλεστεί ότι η τιμή των 485 δολ. για τα 1000 κυβικά μέτρα είναι αρκετά υψηλότερη από ό,τι για τους ευρωπαίους καταναλωτές της Gazprom, αλλά αν αυτή πετύχει τη μείωση στο επίπεδο της Ευρώπης, η τιμή θα είναι ούτως ή άλλως γύρω στα 400 δολ.».
Πηγές: RIA Novosti, Kommersant, Gazeta.ru, Vzglyad.